Reuzenarbeid voor de koningin
Tot en met 3 april in de Walburgiskerk en Stedelijk Museum Zutphen
“Reuzenarbeid voor de koningin” in de Walburgiskerk in Zutphen is een fototentoonstelling over waterbouwkundige werken en de aanleg van spoorwegen in de negentiende eeuw. Uit diezelfde tijd komt ook een ander fraai staaltje vakmanschap dat aan de overkant in het Stedelijk Museum Zutphen te zien is: de kunstkast van koningin Emma, met een bijzondere inhoud.
De Walburgiskerk en het Stedelijk Museum Zutphen presenteren de tentoonstelling ter gelegenheid van de achttiende verjaardag van kroonprinses Amalia en het is tevens het sluitstuk van de activiteiten uit het themajaar De Vergeten Eeuw, waarmee in Zutphen in 2021 uitgebreid werd stilgestaan bij de ontwikkelingen van de negentiende eeuw.
Vaderlandsch Album
De kunstkast in het Stedelijk Museum Zutphen is voor het eerst te zien voor het publiek. Koningin Emma, een populaire voorouder van Amalia, kreeg de kast toen ze op twintigjarige leeftijd koningin werd. Hij werd gemaakt door de toen wereldberoemde en vooral in de Verenigde Staten zeer op handen gedragen Luigi Frullini (1839-1897). Deze Italiaanse beeldhouwer legde zich toe op pronkerige, monumentale meubelstukken in Victoriaanse stijl. De kast, het Vaderlandsch Album ter Welkomstgroet, bevatte een verzameling van 434 werken van Nederlandse geleerden, letterkundigen en kunstenaars in tien portefeuilles. Met dit geschenk als een soort “inburgeringscursus” hoopten enkele notabelen dat de jonge koningin spoedig vertrouwd zou raken met het koninkrijk van haar echtgenoot, Willem III.
Hamer en troffel
Bovendien liggen bijzondere voorwerpen uit dezelfde periode uitgestald bij de kast, namelijk de troffel, hamer en zilveren cementbak die Willem III gebruikte toen hij op 22 oktober 1861, nu 160 jaar geleden, de eerste steen legde voor de IJsselburg bij Zutphen. Hiermee luidde hij de aanleg van de spoorwegen door de staat in. Het Stedelijk Museum Zutphen heeft deze voorwerpen in langdurige bruikleen gekregen van het Rijksmuseum te Amsterdam.
Die spoorwegen zijn een voorbeeld van de indrukwekkende “reuzenarbeid” die tijdens het koningschap van Willem III is verricht. De tentoonstelling “Reuzenarbeid voor de koningin” in de Walburgiskerk, aan de overkant van het museum, toont een schitterende selectie foto’s van waterbouwkundige werken en de aanleg van spoorwegen, inclusief de imposante spoorbruggen, uit het Vaderlandsch Album. Een van de getoonde foto’s is de eerste landschapsfoto van Nederland, gemaakt van Sluis Willem III te Amsterdam door Pieter Oosterhuis.
Negentiende eeuw
De foto’s geven geweldig het reuzenwerk weer dat in de negentiende eeuw is verricht. Nederland moderniseerde vervolgens in rap tempo. Onverbloemd is de negentiende eeuw vastgelegd. Beter dan welke schilder ook gaven deze vrijwel onbekende fotografen de mensen en de sociale verhoudingen weer, de werktuigen, het nog lege landschap, de armoede en de dadendrang, de daadkracht van vernieuwing. Opeens besef je hoe Nederland er in die tijd en de tijd daarvoor er werkelijk uit zag. De foto’s brengen de negentiende eeuw opeens heel dichtbij. De tentoonstelling in de Walburgiskerk is de eerste in een serie. Overal in het land zullen “reuzenfoto’s” te zien zijn, niet alleen om deze bijzondere foto’s te tonen, maar ook om aan te tonen dat ons land met moed, lef en visie daadwerkelijk veranderen kan.
Reuzenarbeid voor de koningin is tot en met 3 april 2022 te zien. Voor een bezoek aan het Stedelijk Museum Zutphen is reserveren via www.museazutphen.nl gewenst.