De Berkelruïne gaat open voor publiek
Vanaf 30 april gaat de Berkelruïne open! En niet alleen dan, maar elke maand tot en met eind oktober, tegelijkertijd met de koopzondagen. Al langere tijd bestond de wens van onder andere het Erfgoedcentrum Zutphen om de Berkelruïne open te stellen voor de inwoners en toeristen van Zutphen. Een kleine tien jaar geleden werd daarvoor een prachtige trap aangebracht op de kopse kant van de Berkelpoort. Deze uit cortenstaal gemaakte toevoeging moest de indruk geven dat het deel uitmaakte van de stadsmuur. Het betreft een ontwerp van Boerman Kreek architecten uit Steenderen. Na enkele testen met openingen tijdens Open Monumentendagen is het in 2023 zo ver.
Tijdens de Open Monumentendagen van verleden jaar werd op deze twee dagen zo’n 950 bezoekers per middag geteld. Dat er belangstelling was voor openstelling mocht dan ook wel duidelijk zijn. De communicatie met de bewoners van de aangrenzende woningen kwam weer op gang en er werd gepeild wat er leefde. Er werd gezocht naar een compromis zodat zoveel mogelijk privacy kon worden gewaarborgd. Dat heeft ertoe geleid dat de Berkelruïne nu vanaf 30 april elke laatste zondag van de maand, de koopzondag, geopend is van 13 uur tot 17 uur.
Monumentengidsen van het Gilde
Voor de Berkelruïne heeft het Gilde een viertal vaste monumentengidsen die per tweetal de bezoekers ontvangen en van informatie voorzien. In gesprek met de gidsen Hans Vermeer en Tijmen Ostermann krijgen we al een kijkje in de historie van deze oude toegang van de stad. “Wij hebben basisinformatie die op de omloop is aangebracht, maar kunnen de bezoekers nog veel meer vertellen. En daarnaast is het uitzicht over de Berkel al geweldig”, vertelt Vermeer. Ostermann vult aan: “Naast deze mooie kijk over de Berkel is dit een uniek stuk historie dat door het Erfgoedcentrum Zutphen wordt opengesteld.”
Romantische periode
Ze laten tekeningen zien die in de loop van de eeuwen zijn gemaakt van deze verdedigingsmuur. En daarna komen er foto’s voorbij waarop een door groen overwoekerde muur te zien is. “Dit groen is destijds de redding geweest voor het behoud van de ruïne. Het was de romantische periode en de uitstraling van al dit groen boven de Berkel gaf juist die romantische sfeer die men wilde behouden”, laat Vermeer zien. “Je moet weten dat er in het hele land vele verdedigingswerken zijn gesneuveld omdat men de stad wilde uitbreiden. Zo ook hier. De opbrengst van de verkoop van de muurstenen was ook een bron van inkomen voor de gemeente. Dat Zutphen nog zoveel oude stukken stadsmuur heeft weten te behouden is uniek”, vertelt Ostermann.
De poort die in de veertiende eeuw werd gebouwd bevat nu nóg veel oude details die de gidsen graag aan de bezoekers laten zien. Zij kennen de periodes van verval en herstel, waarom de muur zo scheef staat en waarom een van de poorten half dichtgemetseld is. De Berkel is niet meer die belangrijke handelsader die het ooit was, maar het samenspel van die twee biedt een mooie kans om weer iets meer over de historie van de stad Zutphen te ontdekken. De monumentengidsen staan klaar om hun verhalen over deze ruïne met het publiek te delen. De toegang is gratis.