Erfgoed van de week: Restauratie hellehonden

Het zal in de maanden maart en april van 2024 niemand in Zutphen zijn ontgaan: de Walburgiskerk stond gedeeltelijk in de steigers. Doel van de operatie was het herstel van de zogenaamde ‘hellehonden’ aan de noordbeuk en het Mariaportaal.

Dit herstel werd uitgevoerd in opdracht van eigenaar Gelderse Kerken. Dat was nodig omdat scheurtjes waren ontdekt in het Drachenfels trachiet, de natuursteensoort waaruit de beelden in de vijftiende eeuw zijn gehakt. Van één beeld was twee jaar eerder uit voorzorg de kop al verwijderd; deze zat er toen vrijwel los op.

De beelden worden ten onrechte wel eens aangeduid als spuwer. Als ze deze functie al gehad hebben, dan zijn ze die al lang kwijt: aan de achterzijde zijn er geen watergoten op aangesloten.

Opvallend zijn de aangebrachte tuigjes. Met spanbanden zijn de Hellehonden nu gezekerd aan een driehoekconstructie bestaande uit een staaf en een ketting die aan de pinakel erboven is bevestigd, alles uitgevoerd in rvs. In het geval van een calamiteit vangt deze constructie het beeld op. Aan de bovenzijde van de beelden is bovendien lood aangebracht. De verwachting is dat de bijzondere beelden er zo weer decennia, zo niet eeuwen tegen kunnen.

Fotobijschriften:

  • Foto 1: De hellehonden dateren uit de vijftiende eeuw en zijn gehakt uit Drachenfels trachiet. (foto J. Krijnen, gemeente Zutphen 2024)
  • Foto 2: De beelden zijn na scheurherstel aan de bovenzijde voorzien van lood. (foto J. Krijnen, gemeente Zutphen 2024)
  • Foto 3: De hellehonden “dragen” zichzelf, de spanbanden van de hulpconstructie zijn daarom niet strak aangedraaid, maar met enige speling, om als opvang te fungeren. (foto J. Krijnen, gemeente Zutphen 2024)
  • Foto 4: Na het verwijderen van de steigers. Van onderen is het lood niet meer te zien. De rvs hulpconstructie zal met de jaren patineren en minder gaan opvallen. (foto J. Krijnen, gemeente Zutphen 2024)