Erfgoed van de week: Onbekende kunstenaar, Portret van H.C.A. Thieme, pasteltekening, ca. 1815

Hermann Carel Anton (Carl) Thieme, geboren in 1770 in het Duitse Wesel. Hij beheerste naast Hoogduits en Nederduits ook Frans, Latijn, Grieks en Engels. Op school had hij vermoedelijk ook Nederlands leren lezen, want dat was sinds 1748 verplicht voor kinderen in Wesel.  Zijn toekomstplan begon zich af te tekenen: hij wilde ‘het boekenvak’ in en was een tijd in de leer geweest bij een (strenge!) boekverkoper in Wesel.

In 1788 kwam hij naar Zutphen, omdat stadsdrukker A. van Eldik een jonge medewerker zocht. Hij kwam in dienst en trouwde er de dochter van Van Eldik. Carl nam enige jaren later het bedrijf van zijn schoonvader over en gaf onder eigen naam boeken uit. Thieme had het in verschillende opzichten getroffen: hij kwam én uit een gegoed milieu én was geboren in een tijd waarin het kiezen van een beroep dankzij de invloed van de Verlichting meer en meer een kwestie van persoonlijke voorkeur werd. Deze eerste vestiging van Van Eldik-Thieme was in Beukerstraat 24 en 26. Ook runde Thieme er een eigen boekwinkel.

De elf kinderen Thieme werden allemaal gekneed in het vak waarin hun vader (en moeder?) zo tot bloei waren gekomen. Een flink aantal volgde hen op. De dochters deden dit door te trouwen met mannen die al ‘in het boekenvak’ zaten. De zoons hadden hun leerschool aan huis gehad. Carl Thieme zelf kwakkelde met zijn gezondheid en stierf relatief jong, op 55-jarige leeftijd, in 1826. Zijn weduwe Geertruid erfde het bedrijf, maar overleed een paar jaar later, in 1830. Omwille van de erfenis besloten de kinderen toen om de hele bedrijfsboedel te verkopen.

Dit portret van Carl Thieme maakte onderdeel uit van het archief van Uitgeverij en Drukkerij W.J. Thieme en Cie te Zutphen (1831-2006), dat tussen 1977 en 2011 is ondergebracht in het Regionaal Archief Zutphen. Het is een oud gebruik dat historische objecten en portretten uit archieven in beheer worden gegeven bij het Stedelijk Museum Zutphen.

Het portret, en veel drukwerk van de firma Thieme, is tot en met 15 september 2024 te zien in de erfgoedtentoonstelling “Gedrukt in Zutphen” in het Stedelijk Museum Zutphen.