Erfgoed van de week: Indrukwekkende kunst in druk
Door Lian Jeurissen
Wie regelmatig een rondje door Museum Henriette Polak maakt, komt vooral schilderijen in olieverf, beelden van brons en steen en slechts een beperkt aantal werken op papier. Dat is niet toevallig; aquarellen, tekeningen en gedrukte prenten, zoals een ets of litho (steendruk) zijn lichtgevoeliger en dus extra kwetsbaar voor veroudering. Toch zijn er parels en juweeltjes te vinden in de deelcollectie 'werken op papier' die gezien mogen worden! Daarom halen we de komende jaren met enige regelmaat een keuze aan verborgen parels uit de depotladen tevoorschijn. Van 1 februari tot en met 30 maart is een selectie van ca. 20 prenten te zien in de Etalage van Museum Henriette Polak.
Het gaat om grafische kunst – litho’s, zeefdrukken en houtsneden – die in een bepaalde oplage zijn gedrukt van kunstenaars als Leon Janssen, Jaap Hillenius, Otto B. de Kat, Vincent van Ojen, Har Sanders, Wendelien Schönfeld en Co Westerik. Eenmalige drukken, monotypes van Nan Platvoet en Fie de Ferrante Calmeyer completeren deze selectie kleurige werken op papier. We lichten er een paar voorbeelden uit:
Ronduit indrukwekkend zijn de kleurenhoutsneden van kunstenaar Vincent van Ojen (1960). Van een afstand lijken zijn houtsneden op schilderijen. Zonder voorstudies gutst hij zijn composities direct in het hout. Kleur en compositie bepalen de voorstelling, met een onmisbare bijrol voor de natuurlijke houtnerf. Ook door spontane overlappingen lijkt het alsof Van Ojen schildert met kleur in hout. In 2008 stopte hij met de houtsneden en ging hij schilderen. Dat bleek voor hem in alle opzichten een natuurlijke overgang, die hem meer tijd en ruimte opleverde ten opzichte van de tijdrovende techniek van de kleurenhoutsnede.
De monotypes van Fie de Ferrante Calmeyer (1900-1999) zijn intrigerend en op het eerst gezicht zowel simpel als complex. Dat heeft te maken met haar thematiek en persoonlijke beeldtaal. Fie haalde haar inspiratie uit de wereld om haar heen; de mens, de natuur en architectuur, maar ook hiëroglyfen, het heelal, inheemse culturen van de Maya's of Paaseiland. In haar monotypes en gedichten ontwikkelde ze een unieke persoonlijke (beeld-)taal, gericht op universele menselijke waarden. Haar monotypes, eenmalige drukken, maakte ze door een vel papier op een met verf ingerolde glasplaat te leggen en met een puntig voorwerp een tekening op de achterzijde van het papier te maken. Vaak voegde ze daar nog extra tekeningen of schilderingen aan toe.
Afbeelding: Vincent van Ojen, Stilleven met witte vaas en citroenen, 1991, houtsnede.