Erfgoed van de Week: een honingzuiger en een kikker...

Bijna 200 jaar geleden werden de eerste twee leden van de Natuurkundige Commissie voor Nederlands-Indië (bij koninklijk besluit op 2 mei 1820 opgericht) uitgezonden naar het toenmalige Nederlands Oost-Indië. Dit was het begin van een dertig jaar durende operatie om daar de natuurlijke rijkdommen in kaart te brengen.

Johan Conrad van Hasselt (1779-1823) en zijn boezemvriend en studiegenoot Heinrich Kuhl (1797-1821) waren de eersten in een lange rij en vertrokken op 11 juli 1820 per zeilschip naar de Oost. In de korte tijd die beiden leefden, verzamelden, bewerkten en beschreven zij een ongelooflijk grote hoeveelheid objecten. De vondsten werden gehuisvest in het toenmalige door koning Willem I opgerichte Rijksmuseum van Natuurlijke Historie (het huidige Naturalis) in Leiden. Deze enorme verzameling van documenten en objecten wordt nu digitaal ontsloten binnen het interdisciplinaire NWO-project "Making Sense of Illustrated Handwritten Archives".

Zoals te doen gebruikelijk werden verschillende objecten vernoemd naar de ontdekkers en aan de wetenschappelijke naam werd de eigennaam van de ontdekker toegevoegd. In het geval van Johan Conrad van Hasselt werd dat Hasseltii. Twee voorbeelden (een honingzuiger en een kikker) staan hier afgebeeld.

Johan Conrad van Hasselt was de zoon van de toenmalige burgemeester van Doesburg en studeerde in Groningen zowel geneeskunde als biologie. Hij promoveerde op 13 mei 1820 op een dissertatie over de veranderingen tijdens de ontwikkeling van kikvorsen. In 1823 overleed hij aan "uitputting". Hij ligt samen met zijn al eerder overleden vriend Heinrich Kuhl begraven op de Hollandse begraafplaats in de Plantentuin in Bogor, Java, Indonesië.

Al enkele jaren inventariseert de heer Evert van Hasselt als archivaris van de familievereniging het archief Van Hasselt. Hij doet dat in nauwe samenwerking met het Regionaal Archief Zutphen. Het verhaal van Johan Conrad van Hasselt is een voorbeeld van de schat aan gegevens die het familiearchief herbergt. De inventaris van het archief is via deze link in te zien en is nog steeds in ontwikkeling.