Erfgoed van de week: Hoor de klokken luiden

Het Stedelijk Museum Zutphen heeft een kleine, hoogwaardige collectie Achterhoekse klokken uit het einde van de zeventiende en de achttiende eeuw. Een deel hiervan hangt in de Pracht en Praalzaal van het museum, van pendules en stoelklokken tot grote staande klokken. Sinds een paar weken kun je deze klokken elk uur – en enkele zelfs elk half uur - horen slaan.

Een bijzondere klok is het staande horloge van Hendrik Gerrit Ruempol uit 1795. Het lijkt erop dat hij de klok heeft samengesteld uit losse onderdelen. In deze klok zitten namelijk heel veel details verwerkt, waaronder de hoogwateraanduiding van Amsterdam en de stand van de maan. Het is niet duidelijk of Ruempol zelf klokken heeft gemaakt of dat hij ze uitsluitend samenstelde en verhandelde.

De traditionele uurwerkbouw in Oost-Nederland ontwikkelde zich vanaf de zeventiende eeuw. Oost-Nederlandse klokken onderscheiden zich onder andere door een systeem van wekkerlichting, dat onbekend is in de rest van Nederland. De Achterhoekse klok is te herkennen aan een zware bouw met veel ijzer, een wekkerinstelmechaniek en een karakteristiek sterrad. In de loop van de achttiende eeuw verdwijnt de traditionele uurwerkbouw uit Oost-Nederland, onder ander andere door de verspreiding van goedkopere Friese klokken en import uit Frankrijk.