Erfgoed van de week: Amsterdamse kogge strandt in Zutphense Marshaven

Lakenlood Amsterdam


Amsterdamse kogge strandt in Zutphense Marshaven… Klinkt als dramatisch middeleeuws nieuws. Kogges zijn handelsschepen uit de Hanzetijd, maar… de Marshaven is pas in 1975 aangelegd. Klopt! Het betreft hier dan ook geen ‘echte’ kogge, maar een keurlood van laken (textiel) van de stad Amsterdam. Hierop is een kogge afgebeeld. Het lakenlood werd door een amateurarcheoloog gevonden op het strand bij de Marshaven.


Het 38 mm grote ronde lood dateert uit ca. 1400 en toont een koggeschip. Dit middeleeuwse handelsschip werd in de middeleeuwen lange tijd als symbool gebruikt op de stadszegels van Amsterdam, naast de bekende drie andreaskruizen. Die staan ook op de keerzijde van het Zutphense lood afgebeeld.

De vondst duidt op vroege handelsrelaties tussen Zutphen en Amsterdam, waarbij kostbare textiel werd verhandeld. Zutphen zelf had in de veertiende en vijftiende eeuw zelf een bescheiden lakenindustrie maar importeerde vooral laken uit diverse andere steden. Er worden regelmatig lakenloden in Zutphen gevonden maar dit exemplaar is niet alleen erg oud, het is vooral erg mooi en goed bewaard gebleven. De afbeelding van het koggeschip is ‘een plaatje’.

De vinder heeft de vondst geschonken aan de gemeente Zutphen en het lood wordt nu geconserveerd en straks bewaard in het gemeentelijk depot van bodemvondsten. Het is ook mooi en bijzonder genoeg om enige tijd in het Stedelijk Museum geëxposeerd te worden. De vondst is daarom vanaf de heropening van de Musea Zutphen per 1 juni te bewonderen in de vitrine van het Zutphense kwadrant (voor bezichtiging in het museum moet in verband met de corona-richtlijnen een afspraak worden ingepland).