Erfgoed van de week: De eerste archiefinventaris…
De Bataafse tijd bracht een nieuwe administratieve “orde”. Er werden bevolkings-, patent- en militieregisters opgesteld, en de allereerste inventarissen van de stedelijke archieven werden opgemaakt: lijsten van alle stedelijke administratie.
Een onmogelijke opgave
Zutphense ambtenaren maakten in 1800 een lijst van alle boeken, charters, papieren etc., die zich “in het Huis der Gemeente van Zutphen bevinden”. Het was geen eenvoudige klus. In de toelichting bij de inventaris werd nadrukkelijk vermeld dat het een “volstrekte onmooglijkheid” was om nauwkeurig te zijn. Het was namelijk heel veel en alles lag verspreid door het gemeentehuis. Bovendien leenden ambtenaren stukken, maar brachten ze niet meer terug.
Boeken en een windbuks
De opgeleverde Inventaris van de Cancellarie der stad Zutphen is, gezien deze problemen, toch eigenlijk wel een mooi resultaat. Zo stonden er in de kamer van het stadsbestuur (cancellarie) kasten vol archief, maar er werden ook veel boeken, pakken papier en oude registers “op de bank” bewaard. Archiefstukken waren daarnaast ook te vinden in de raadskamer, de oude cancellarie, de gerechtskamer én op de overloop voor de landschapskamer. Ze waren opgeborgen in dozen, laden, oude kisten en manden en veel was oud, gescheurd of “bijkans onleesbaar”.
Er worden ook objecten genoemd. Bijvoorbeeld een “zwaar geslooten kist” en een “zilveren beker waaruit bij sommige gelegenheid met dobbelsteenen het lot word geworpen”. In het gebouw kon je verder onder andere nog een aardglobe, tonnetje met duiten, trompet, enkele hellebaarden, een windbuks en een grote armstoel vinden.
221 jaar later…
De meeste stukken in deze oude inventaris vinden we nu nog in de Zutphense archieven terug. Ze hebben meestal wel een nieuw, wat chiquer onderkomen gekregen. Zo werden de archiefstukken van vrouwenklooster het Heer Hendrikshuis los bewaard in kisten, maar hebben ze nu elk een zuurvrije omslag en zijn ze op nummer opgeborgen in stevige dozen. En de aardglobe uit de raadskamer wordt veilig bewaard bij het Stedelijk Museum Zutphen!
Bekijk de aardglobe in de collectie Voorwerpen
Bekijk de archiefstukken van het Heer Hendrikshuis in de collectie Archieven