Erfgoed van de week: de laatste vracht

Een kleine serie van foto’s herinnert ons aan een tijd dat er niet alleen mensen, maar ook paarden bij de gemeente werkten. Tot midden jaren ’50 werd de gemeentelijke reinigingsdienst ondersteund door een tiental paarden. Ze trokken onder andere de poeptonnen- en vuilniskar, maar liepen bij speciale gelegenheden ook mee in optochten door de stad.

Niet ieder paard was geschikt voor het zware werk en de gemeente had er dan ook de nodige problemen mee. Zo werd er in 1898 in de krant geklaagd dat er een veel te klein paardje voor de tonnenwagen liep: “Bezweet en afgetobt doet dit dier zijn best, maar ook van den beste kan te veel gevergd worden.” De schrijver vraagt zich af, waarom het paardje niet gewoon wordt afgekeurd?

Het kan goed zijn, dat dit kleine paardje geen gemeentelijk eigendom was. In de 19de eeuw werden er namelijk regelmatig voerlieden en paarden ingehuurd voor het werk. Maar niet alleen het dierenwelzijn liet te wensen over, ook het moraal van de ingehuurde voermannen was niet op niveau. In 1907 was de maat vol, de eindeloze klachten waren “te bekend om nogmaals te worden herhaald”. In 1908 werd een en ander in eigen beheer genomen.

 

 

Het in dienst hebben van deze paarden, was voor de gemeente echter een behoorlijke last. In de eerste plaats moesten ze gekocht worden, maar goede paarden waren zeer schaars. Dan was er de stalling, het voer, de kosten van de veearts… In 1924 werd daarom overwogen om een en ander maar weer aan gehuurde voerlieden en hun paarden over te laten. De voorzitter van de reinigingsdienst bracht de het college toen vriendelijk alle vroegere problemen met ingehuurd personeel in herinnering. Het bezuinigingsvoorstel werd niet aangenomen.

Maar in 1955 was het dan toch echt zover… De voermannen moesten afscheid nemen van de paarden en in het vervolg gebruik maken van gemotoriseerd transport. Ter gelegenheid van deze modernisering, werd er geposeerd voor fotograaf Zeijlemaker. Voor de aanschaf van de transportdriewielers, vrachtwagens en auto’s werd gebruik gemaakt van een potje dat de gemeente Zutphen achter de hand hield voor onvoorziene uitgaven voor de dienstpaarden: het paardenfonds…