Erfgoed van de week: Stereofoto van de Piramiden in Egypte

De Erfgoed van de Week komt vandaag uit het Stedelijk Museum Zutphen. In de tentoonstelling "Op Reis***, Historisch Toerisme" zijn bijzondere stereofoto's en -kijker uit de collectie van het museum te zien.

De werking van de stereoscoop, die rond 1840 werd uitgevonden door Sir Charles Wheatstone (1802-1875), berust op het principe dat een onderwerp vanuit twee afwijkende posities wordt gefotografeerd. Door de werking van twee speciaal geslepen lenzen, één voor elk oog, ontstaat één driedimensionaal beeld.

De stereoscoop werd gemaakt in verschillende uitvoeringen, zowel in de vorm van een kast die op een tafel geplaatst kon worden, als in de vorm van een kleinere handkijker met een opklapbaar handvat. Vaak werden de kasten of kijkers prachtig versierd met inlegwerk. Stereofotografie vereist specialistische vakkennis, vandaar dat tegenwoordig nog maar door een enkeling deze vorm van fotografie beheerst en toepast.

De museumcollectie bevat verschillende soorten stereoscopen, van kast tot handkijkers in soorten en maten. Ook bezit het museum een aardige collectie stereo-fotokaarten met een grote variatie aan afbeeldingen, van alpenlandschappen, toeristische stadsbeelden tot ‘stoute’ plaatjes voor een vermakelijk avondje thuis in de salon.

De stereoscoop en andere optica vormden een attractie voor jong en oud, maar niet in de laatste plaats was het ‘speelgoed’ voor volwassenen. Rond 1860 hadden vele miljoenen mensen één of meer stereokijkers met bijbehorende stereofoto’s in huis. Op deze manier konden ze “thuis op reis”.

Deze en andere stereofoto’s en –kijkers uit onze collectie zijn tot en met 7 november 2021 te zien in de tentoonstelling “Op Reis***, Historisch Toerisme” in het Stedelijk Museum Zutphen.