Erfgoed van de Week: Gevechten aan de Deventerweg

Afgelopen jaar is druk gewerkt aan de herinrichting van de Deventerweg. Bij de graafwerkzaamheden hebben onze archeologen weer veel mooie ontdekkingen gedaan! De meest tot de verbeelding sprekende vondsten komen uit de Tweede Wereldoorlog. In deze Erfgoed van de Week een fluitketel en een veldfles, beide met een bijzonder verhaal. Ze zijn gevonden in mangaten die de Duitse bezetter aan het einde van de oorlog had gegraven en die kort na de bevrijding zijn dichtgegooid met oorlogspuin.

Bij het archeologisch onderzoek zijn in de bomenrijen aan weerszijden van de Deventerweg mangaten gevonden. Deze kleine ronde kuilen zijn aan het einde van de Tweede Wereldoorlog gegraven door de Duitsers om snel dekking te kunnen zoeken. Begin april 1945 was de Deventerweg het toneel van hevige gevechten tussen Duitse soldaten en de oprukkende derde Canadese Infanterie. Op zondag 8 april hadden de Canadezen het Deventerwegkwartier eindelijk volledig in handen en was de bevrijding van dit stuk van Zutphen een feit. Een tastbaar overblijfsel van de gevechten vormen de bij de graafwerkzaamheden terugvonden kogels, granaatscherven, onderdelen van munitiekisten en achtergebleven persoonlijke uitrustingsstukken van soldaten, waaronder twee Duitse Stahlhelmen. Twee in de mangaten gevonden voorwerpen blijken kogelgaten te hebben en vormen een tastbaar overblijfsel van de beschietingen over een weer.

Veldfles

Allereerst een groen geëmailleerde veldfles die tot de standaard uitrusting van een Canadese soldaat behoorde. De veldfles heeft twee kogelgaten: op de bodem zit een rond gat waar de kogel is ingeslagen en aan de onderzijde van de buitenwand het rafelig gat waar de kogel de veldfles weer heeft verlaten. Er van uitgaande dat de Canadese soldaat de veldfles achterop zijn heup heeft gedragen, is de baan van de kogel te reconstrueren. De soldaat zal plat op zijn buik hebben gelegen en is vanuit een lage positie beschoten, waarschijnlijk door een Duitse soldaat die zich had verschanst in een van de kelders van huizen langs de Deventerweg of wellicht vanuit een van de mangaten.

Fluitketel

Een geëmailleerde fluitketel blijkt bij nadere beschouwing eveneens twee kogelgaten te hebben. Ook in dit geval lijken de kogelgaten het gevolg van een kogel die dwars door het voorwerp heen is geschoten. En ook in geval suggereert de baan van de kogel dat de ketel vanuit een lage positie is beschoten.