Erfgoed van de week: Oude Zutphenezen en oude Zutphenaren

Compositie. Foto Team ArcheologieVoor de "erfgoed van deze week" een bericht van archeoloog Bert Fermin: "Op 18 mei van dit jaar schreef ik over de oudste Zutphenezen. We dachten dat we die hadden gevonden bij de opgraving van het Jeugdgevangenisterrein. Bij een proefsleuvenonderzoek stuitten we op een kuil uit het neolithicum, de “boerensteentijd”, een dikke 6.000 jaar oud. Vol houtskool en zelfs een vuurstenen pijlpunt. De 'echte' opgraving zou vast meer aan het licht brengen over deze eerste Zutphenezen met een vaste woonplaats. Maar de kuil bleek een soort kookkuil naast een laagte te zijn, en was het enige spoor uit die tijd in de wijde omgeving. Waarschijnlijk werd er hier een ree of iets dergelijks geschoten en ter plekke klaar gestoofd. Het houtskool uit de laagte ernaast is gedateerd en bleek exact even oud te zijn. En het bevond zich ónder de oudste bouwvoor. Geen boeren dus die hier bezig waren geweest, maar jagers.

"Mogelijk wóónden ze meer richting het westen en hielden deze boeren ervan om in de herfst lekker te gaan jagen in de Achterhoek. En daarmee hebben we, ondanks decennia grondig onderzoek, nog steeds geen aanwijzing voor vaste bewoners (Zutphenezen dus) voor ca. 4.000 jaar geleden (op de Looërenk in Leesten werd in 2003 een grote boerderij opgegraven uit het begin van de bronstijd. Dát waren in ieder gevál vroege Zutphenezen. Alhoewel: Leesten hoorde vroeger bij Warnsveld…).

"Maar laten we dan eens kijken wanneer we de eerste Zutphenáren hadden. Op het voormalige Jeugdgevangenisterrein werden wel aanwijzingen voor hele oude Zutphenáren gevonden: een vuurstenen messenset van zo’n 12.000 jaar oud is toe te schrijven aan de Ahrensburgcultuur (laat-paleolithicum). Deze mensen leefden in het laatste staartje van de laatste ijstijd en hadden het jagen op rendieren als grootste liefhebberij. En het opeten ervan. Dat is ook gebleken uit het gebruikssporenonderzoek op de vuurstenen werktuigen. En zij liepen beslist niet alleen in Zutphen rond. De vuurstenen die ze met zich meezeulden werden gehaald in Schleswig-Holstein of Denemarken."