Overzichtstentoonstelling ‘Gedrukt in Zutphen’ in Stedelijk Museum Zutphen

Tijdens het themajaar ‘Gedrukt in Zutphen’ worden er allerlei activiteiten in samenwerking met het Erfgoedcentrum Zutphen georganiseerd. Een overzichtstentoonstelling in het Stedelijk Museum Zutphen is daar onderdeel van. We gaan over die totstandkoming in gesprek met de conservator bij dit museum: Christiaan te Strake.

“In Zutphen werd het eerste boek al in 1518 gedrukt en daarna kende de stad een lange geschiedenis met drukkerijen en uitgevers. Dus toen de vraag kwam of we in ‘Zutphen als drukkersstad’ een mogelijk thema zagen, zochten we met elkaar aanknopingspunten”, begint Te Strake het gesprek. “We kwamen al heel snel op productie en consumptie van drukwerk. We hebben het dus heel specifiek over drukwerk en niet over de prachtige handgeschreven boeken uit de middeleeuwen. Productie: dat is de papierindustrie, daar wordt in een van de 'satelliettentoonstellingen' aandacht aan besteed. De consumptie: de boeken, de bladen en het losse drukwerk, komen onder andere in de tentoonstelling naar voren.”

Collecties en bruikleen

“Ik gebruik voor die thematentoonstellingen niet alleen de collecties van het museum, maar met name ook de leuke collecties van het archief en archeologie. Deze collecties zijn over het algemeen gewoon in dozen en doosjes opgeborgen, dat wordt nu zichtbaar voor de museumbezoeker. We willen laten zien dat we gezamenlijk een heel leuke collectie hebben. En dan ben ik al jaren bezig om mijn collega’s en het Erfgoedcentrum, te verbazen met dingen te vinden waarbij ze denken: hé, is dat van ons? Vaak hebben we dure bruikleen van buiten Zutphen, maar nu komt er helemaal niets van buiten. Alles wat je in de tentoonstelling gaat zien komt uit het archief, de archeologische dienst, de Librije of uit het museum. Mijn uitdaging dit keer was: krijg ik de Librije zo gek dat zij boeken gaan uitlenen? Zij hebben sinds de zeventiende eeuw geen boeken meer uitgeleend, en het is gelukt! We mogen vijf boeken uit de boven-Librije tentoonstellen.”

Archief van Thieme

“De bekendste Zutphense drukkerij, Thieme, heeft haar archief overgedragen aan het Regionaal Archief Zutphen. Dit archief bevatte onder andere een ingelijst portret van Thieme dat naar het museum ging. Een belangrijk persoon voor de tentoonstelling. Daarbij vond ik diep verborgen in ons depot fraai geïllustreerde schoolboekjes van Thieme uit de negentiende eeuw. Maar ook bijzondere, gedrukte gemeentelijke nieuwjaarswensen, ook zo’n leuke deelcollectie, net als de centsprenten. We hebben zoveel unieke en leuke vondsten om te laten zien; een briefje van een kanunnik, een schets van de te bouwen Librije, enzovoort. Bijzonder dat dat allemaal bewaard is gebleven. We tonen diverse portretten, waaronder de onlangs ontvangen portretten van het echtpaar Tadama. Topstukken! Natuurlijk komt ook de illegale pers uit Zutphen aan bod.”

Catalogus uit 1941

De stukken zijn voorzien van duiding. "Je krijgt straks natuurlijk de rondleidingen en voor de bezoekers heb ik een leesboekje over de overzichtstentoonstelling samengesteld waarin alle voorwerpen die te zien zijn beschreven staan. Dit bevat meer informatie dan op de beschrijving naast de voorwerpen te lezen is. In 1941 was er in het museum al eens een tentoonstelling over drukken gemaakt. We hebben de catalogus van destijds teruggevonden. En het leesboekje dat je straks meekrijgt, krijgt de vorm van die catalogus van 1941”, besluit Christiaan te Strake.

Gedrukt in Zutphen is te zien in het Stedelijk Museum Zutphen van 15 juni t/m 15 september.