Wij werken samen met… Constant Willems

De Bourgonjetoren in Zutphen nadert haar voltooiing naar een Hanzeaat. Een plek waar het verhaal van Zutphen als Hanzestad op speelse wijze wordt verteld. Op zaterdag 13 juli wordt de toren geopend, en daarmee gaat een gezamenlijke wens van de gemeente, het Erfgoedcentrum, Musea Zutphen, Walburgiskerk, Zutphen Promotie en Erfgoed Gelderland in vervulling.

De Bourgonjetoren werd in 1457 gebouwd als verdedigingstoren en er stonden kanonnen in om de haven te verdedigen en Zutphen te beschermen tegen de Bourgondiërs. Een kanon in de historische toren zou dan ook niet misstaan. Constant Willems, maquettebouwer, die voor dit project met ‘Zutphen in 1485’ zijn grootste maquette ooit bouwde, stelde voor om ook een kanon toe te voegen aan de toren. Historisch verantwoord, net als de maquette die hij in november 2022 opleverde. “In de toren zitten schietgaten van twintig centimeter in doorsnee. Het kanon dat ongeveer gelijktijdig met de Bourgonjetoren was gemaakt (circa 1450), moest wel het kanon zijn dat in deze toren had gestaan - vond men. Maar ik heb alles onderzocht en dit kanon was te groot om ook maar in de toren te kunnen staan”, vertelt Willems. “In overrentmeestersrekeningen in het stadsarchief trof ik de aankoop aan van kanonnen die onder de naam ‘Slang’ in Arnhem besteld waren. De ‘Slang’ paste inderdaad in de toren en de diameter was perfect. Dit kanon zou ik dus gaan maken. Ik heb in militaire musea gekeken naar overgebleven kanonnen. De schaal is 1:1 en het moet wel een beetje kloppen.” De uitspraak ‘een beetje kloppen’ past niet echt bij Willems. Het moet écht kloppen, elk detail! Dus niet alleen de loop, ook het ‘snelleke’ - hier werd het kruit in gestopt -, een buskruitvat, wig en kogels worden toegevoegd.

Modern materiaal

“Voor de loop gebruik ik een pvc-pijp, van mdf maak ik de ringen. Tussen de ringen breng ik eerst vliegertouw aan, ongeveer 140 meter. Daaroverheen komt vloeibaar mdf dat ik daarna bewerk en verf. Straks ziet het eruit alsof dit kanon lang in de gracht heeft gelegen. Roestig van kleur en met oneffenheden op de loop. Aannemer Schotman, die ook de Bourgonjetoren verbouwt, is de maker van de onderstellen van de ‘stadskanonnen’. Hij bood aan om ook dit onderstel te maken. Het kanon uit 1450 maak ik in schaal 1:25 en dat komt ook in de toren.”

Voldoening

De maquettebouwer zit momenteel dus weer op zijn werkkamer op zolder. Kater Marcel, zijn trouwe metgezel, is weer blij met de dagelijkse routine. Nog een paar weken en dan vervoeren Willems en zijn vrouw de maquette van de tijdelijke plek in de Witte Vleugel, naar de Bourgonjetoren. “Een precieze onderneming die ik samen met mijn vrouw coördineer. Op een ladder wordt dan deel voor deel vervoerd, we kennen de routine samen. Ja, natuurlijk voel ik een voldoening als zowel de maquette als de grote en kleine kanonnen allemaal op hun plek staan. Wist je trouwens dat John en Jeroen Post en Carsten Altena vele internationale prijzen hebben gewonnen met de documentaire ‘De Maquettebouwer’”? besluit hij. Hij geeft alle credits daarvoor aan Post, maar zonder maquettebouwer…