Wij werken samen met... KW320

"Zutphen heeft een aantal interessante plekken en daar is de Bourgonjetoren nu één van"

De Bourgonjetoren, gelegen aan de Waterstraat en Martinetsingel heeft zijn deuren geopend na een grondige en doordachte restauratie. De toren mag weer gezien worden, ook van binnen! Hij heeft zijn grandeur teruggekregen en met de museumfunctie, 'de Hanzeaat', die is toegevoegd is het een waardevolle en interessante plek geworden waar Zutphen trots op mag zijn. Architect ir. Hans Buiting van het Arnhemse bureau KW320 is zeker trots op het resultaat en vertelt graag over deze opdracht.

Buiting, die vanaf 2009 te maken kreeg met verbouw en restauratie van oude gebouwen, was in 2019 verguld toen hij de unieke opdracht kreeg om aan de slag te gaan in de Bourgonjetoren. “Zoiets kom je maar één keer in je carrière tegen. De oorspronkelijke vraag was om een goede expositieruimte voor de maquette van ‘Zutphen in 1485’ in de toren te realiseren. Mijn opdracht werd uiteindelijk: een expositieruimte inclusief entree, entreehal en de buitenterreinen”, vertelt Buiting, die het één niet zonder het ander kon zien. “Ik vond het een heel intrigerende opdracht. Omdat het én restauratie is én nieuwbouw en toekomst: het moest niet alleen een interactieve belevenis voor jongeren en hun familie worden, maar ook voor de (oudere) bezoeker die alleen het monument wil ervaren. Hoe krijg je dat op een spannende manier allemaal bij elkaar.”

Middeleeuws karakter respecteren

“Om het middeleeuws karakter te respecteren heb ik voor ingetogen materiaal gekozen: staal en hout in een ondergeschikte kleur. Ik wilde ook zoveel mogelijk afstand houden van de muren en heb daarom een vrijstaande vloer ontworpen. Hierlangs kun je tot bovenin kijken - de toren, de gewelven, die historie mag je juist zien. Ik heb ruimte toegevoegd, soms door iets te verkleinen, minder manifest te maken. Juist daardoor komt die ruimtelijkheid beter tot zijn recht.”

Natuurlijk is ook in deze opdracht duurzaamheid een aandachtspunt geweest. “We hebben van de onderdelen die in de jaren 80 en 90 van de vorige eeuw zijn toegevoegd niets hergebruikt. Maar het gebouw is van het gas af en een warmtepomp zorgt voor de verwarming en een warmteterugwin-unit voor gebalanceerde luchtbehandeling. Overal is ledverlichting toegepast en voor piekmomenten is er aanvullende elektrische verwarming”, legt Buiting uit.

Niet altijd op dezelfde lijn

“Er waren veel belanghebbenden in dit langlopende proces dat liep tussen 2019 en 2024. Om met iedereen op één lijn komen te zitten was niet altijd makkelijk. Denk ook aan wisselingen van personeel en uitvoerende partijen, procedures en subsidieaanvragen. Aan het eind van het proces kwam alles tegelijk. Dan liepen hier vijf, zes, zeven bouwvakkers en installateurs rond, Dat was een heel intensieve periode. En iedereen had vragen. Maar ook dan wisten we er altijd uit te komen met elkaar. Soms stond de communicatie een beetje op scherp, elkaar uitdagen en het niet met elkaar eens zijn hoort er bij. Maar uiteindelijk kwam er begrip voor de argumenten. Af en toe moest iemand een concessie doen, ook ik!”

Laatste puntjes van aandacht

De Bourgonjetoren is op 13 juli officieel geopend, voor Buiting en de aannemer zijn er nog een paar puntjes van aandacht. Maar hij heeft al kunnen zien hoe de boel draait, hoe er genoten wordt in en van ‘zijn’ toren. “Ik ben er trots op, op alles, het geheel! Dan gaat het niet alleen om mijn werk, het bouwkundig kader, maar wat hier nu staat, als ik dat vergelijk met wat ik hier 4,5 jaar geleden aantrof, dan denk ik: het is een aanwinst voor Zutphen. Constant Willems, de maquettebouwer, had zijn maquette op de begane grond gedacht, maar dat die nu op de verdieping staat en toch écht het middelpunt is, dat is geweldig, ook voor hem”, besluit Buiting.

Zie ook: www.dehanzeaat.nl