Theepotdeksel onthult lokale geschiedenis
Een vreemd voorwerp siert sinds kort het buitengebied van Brummen. Bestuurders die over de N345 - rondweg De Hoven - rijden zullen zich wel eens afgevraagd hebben wat die bolle vorm van 2.80 meter hoog en 5.20 meter breed, toch kon zijn. Om daar achter te komen stap je op de fiets of wandel je naar de Brummense kant van de Baankstraat. Van die kant gezien wordt er, sinds de opening in oktober, veel meer onthuld. Het blijkt een kunstwerk te zijn, een theepotdeksel, dat gemaakt is door Andreas Hetfeld. Deze kunstenaar is onder andere bekend van het Romeins Masker langs de Waal bij Nijmegen-Lent, de reusachtige potscherf in Bathmen en het beeld van Gerard Philips in Eindhoven.
Erfgoedrustpunt
Dit bijzondere kunstwerk, gebaseerd op de vorm van een oud theepotdekseltje dat tijdens het bodemonderzoek was gevonden, is een erfgoedrustpunt geworden. Hier kan gebruik worden gemaakt van een geïntegreerde bank om even tot rust te komen en de voorwerpen die in het kunstwerk zijn verwerkt te bekijken en daarover meer te weten te komen. Het betreft voorwerpen die zijn opgegraven tijdens de archeologische onderzoeken die op het grondgebied van Brummen en Zutphen in opdracht van de provincie Gelderland zijn uitgevoerd. In het Brummense deel werden sporen uit de Nieuwe Steentijd aangetroffen. In het Zutphense deel kwamen vooral metalen voorwerpen uit begin vorige eeuw naar boven. Nu zijn deze voorwerpen verwerkt in dit kunstwerk en kunnen de bezoekers de geschiedenis van deze plaats, vanaf de Steentijd tot begin vorige eeuw, in beeld en woord tot zich nemen.
Brummens initiatief
Stadsarcheoloog Michel Groothedde geeft aan dat de gemeente Zutphen bij de totstandkoming weinig bemoeienis heeft gehad. “Het is door de regioarcheoloog georganiseerd omdat het grootste deel van het rondwegtracé op Brummens grondgebied ligt. Wel zijn de verwerkte vondsten in het kunstwerk (vooral huishoudelijke voorwerpen van aardewerk en emailgoed uit de periode 1920-1940) afkomstig van Zutphens grondgebied, namelijk van het huisperceel aan de Weg naar Voorst waar nu de rotonde ligt. Het afval werd in een kuil aangetroffen en is daar vermoedelijk in 1945 gedumpt na de bevrijding van Zutphen en De Hoven. Veel huizen waren ernstig beschadigd en veel huisraad ook. Dergelijke dumps vinden we vaker.”
Schroot uit de 20e eeuw
“De vondsten zijn na afloop van het onderzoek beschreven”, vertelt Groothedde, “gefotografeerd en daarna ‘gedeselecteerd’, dat wil zeggen, niet behoudenswaardig geacht om tegen hoge kosten te conserveren en te bewaren. Nu zijn de vondsten dus deel geworden van het kunstwerk. Toch een beetje Zutphens dus.” Het is letterlijk schroot uit de twintigste eeuw, maar omdat het wel mooi is om te zien wat er allemaal onder onze voeten ligt, ontstond bij het bedrijf dat het bodemonderzoek verrichtte het idee om dit te verwerken in een kunstwerk in de open lucht. Kunstenaar Andreas Hetfeld kreeg als taak om iets te maken wat meer is dan een informatiebord. Hij verwoordde zijn proces: Ik werk met verschillende zandstructuren en korrelsterktes. Ik wil dat het zichtbaar een archeologische opgraving is waar die voorwerpen uit voortkomen." De keuze voor de vorm van een half begraven theepotdeksel geeft dat dan ook al goed weer.