Erfgoedvrijwilliger Henk Achterkamp: “Ik vind het leuk om toen en nu met elkaar te verbinden”

Bij Erfgoedcentrum Zutphen werken vele vrijwilligers. Elke maand zetten we een van hen in het zonnetje. Deze keer spraken we met Henk Achterkamp, hij is al sinds 2008 vrijwilliger bij het Regionaal Archief Zutphen (RAZ).

Dat Henk Achterkamp bij het Zutphens archief vrijwilliger werd, heeft alles te maken met zijn achtergrond. “Bij de gemeente Brummen was ik medewerker voor de financiële zaken rondom het kopen en verkopen van grond. Ik ken de gemeente Brummen dus behoorlijk goed. Bij het RAZ zochten ze zo iemand om onder meer foto's te koppelen aan de juiste locatie. In Brummen zeiden ze altijd ‘vraag het maar aan Henk’.” En ook bij het RAZ leggen de collega's hun vragen over Brummen bij hem neer.

Wijkregisters

Henk had in die tijd naar eigen zeggen niets met het archief. “Ik deed mijn werk, gaf alle documenten na afloop aan de bode voor in het archief, dat was het. Het archief was niet mijn tak van sport.” Hij lacht: “Nu weet ik dat het archief van groot belang is!” Henk begon met oude bouwvergunningen. “De oudste zijn onvolledig en het is niet duidelijk wat precies waar is. In die tijd waren er geen straten met huisnummers maar wijkregisters. Zo kreeg het eerste huis in de ‘wijk’ Brummen het nummer A1, in Leuvenheim begonnen de nummers met een B, tot aan Eerbeek met een K.” Door een moderne kaart over de oude kaarten te leggen is vaak wel te achterhalen waar een huis is, of was. “En soms staat er helemaal geen nummer bij. Want van sommige dorpsbewoners wist iedereen wel waar die woonden.”

Glasnegatief

“In het begin fietste ik nog wel eens rond om straatnamen en huisnummers terug te vinden. Met de bouwtekening in mijn hand keek ik of de woning er nog stond. Dat was vaak een zoekplaatje, soms was de plek van de schoorsteen een goede aanwijzing.” Tegenwoordig gebruikt Henk StreetView, dat is een stuk gemakkelijker. Maar onderweg kan hij het toch niet laten. “Ik was bezig de fotocollectie van Lein de Nood te beschrijven en ik zocht naar de molen die op een glasnegatief uit begin 1900 stond. Ik wandelde door Almen en kwam langs een informatiebord, zo’n verhaal lees ik altijd wel onderweg. En daar werd precies die molen beschreven, mét foto.”

Toen en nu

“Het is mooi dat alles tegenwoordig is gedigitaliseerd. Bij een verbouwing kunnen mensen zelf op de site kijken wat er in het verleden allemaal is gedaan. Ze melden soms ook dat er iets niet klopt, bijvoorbeeld een huisnummer.” Henk heeft er plezier in om elke vrijdag naar het archief te komen om daar iets te beleven. “Ik kom daar met jongere mensen in contact en ‘s middags drinken we samen thee en wisselen verhalen uit.” Naast zijn werk bij het archief geeft Henk ook rondleidingen aan scholieren op landgoed en boerderij Reuversweerd in Cortenoever.  Dat is bij de bevrijding in april 1945 flink beschadigd geraakt en is daarna zo’n 70 jaar onbewoond geweest. “De vorige erfgoedmanager heeft mij dit aangeraden. Ik vertel de kinderen van alles over de bevrijding, maar ook hoe je een monumentaal landhuis energievriendelijk en bouwkundig kunt renoveren zonder dat de monumentale waarde verdwijnt. Ik vind het leuk om toen en nu met elkaar te verbinden.”

Fotocollecties

In de 17 jaar dat hij nu bij het archief zit, heeft Henk vrijwel geen enkele vrijdag gemist. Hij komt elke ochtend op de fiets vanuit Brummen naar Zutphen. Dan haalt hij uit het brandvrije archief een doos met dossiermappen en gaat achter de computer zitten. Hij beschrijft wat er op foto’s staat, waarom ze gemaakt zijn, waar, door wie en wanneer. “Ik heb al verschillende projecten gedaan. Zoals fotocollecties van Brummen en Zutphen, prentbriefkaarten vanaf 1900, kaartencollectie van Willem Reusink, foto’s van monumentenzorg Zutphen, de fotocollectie van voormalig uitgever Wegener, het fotoarchief van voetbalvereniging Be Quick. Ik bekijk dan oude kranten en boekjes die zijn uitgegeven voor meer informatie. Het is een groot voordeel dat ik een visueel geheugen heb.” Van de 1100 dossiers van Monumentenzorg heeft Henk er nu 1054 gedaan, zo’n 10.000 foto’s dus. En het volgende project staat alweer klaar.