Erfgoedvrijwilliger voor 'secuur geduldwerkje'
Door Lisette Eindhoven
Bij Erfgoedcentrum Zutphen werken vele mensen aan verschillende projecten. Vaste en vrijwillige medewerkers vertellen er graag over. Deze keer vragen we het aan Marianne Dijkstra-van Bolhuis, vrijwilliger bij Team Archeologie: “Aan welk project werk jij nu?”
“Een paar jaar geleden kwam ik bij team Archeologie terecht als vrijwilliger. De laatste tijd teken ik, samen met Maureen Brouwer, vroeg zeventiende-eeuws aardewerk en steengoed. Dit werd in 1985 gevonden in een beerput op de plek waar nu de C&A staat. We vermoeden dat dit keramiek vanwege de pest in de put is gegooid.”
Deel van een proces
“Het tekenen van het keramiek maakt deel uit van een heel proces. Nadat de scherven zijn gewassen, worden deze uitgestald op een lange tafel en bij elkaar gezocht. Vervolgens worden ze aan elkaar geplakt en door anderen gerestaureerd. Voorafgaand aan de restauratie maak ik een precieze, technische tekening van de objecten op millimeterpapier. Er wordt ook wel een foto gemaakt, maar een tekening is exacter qua maten. Vervolgens zet Maureen alle data over de gebruiksvoorwerpen in de computer voor verdere verwerking. Zij is inmiddels bijna klaar met de catalogus van dit project waarin 664 gebruiksvoorwerpen staan beschreven, inclusief het door haar onderzochte gebruik van de voorwerpen en de reden waarom ze in de put terechtkwamen.”
Nauwkeurig geduldwerk
“Het leuke is dat we met heel veel mensen aan dit project samenwerken, van vrijwilliger tot beroepsarcheoloog. We hebben met meerdere vrijwilligers een cursus technisch tekenen gevolgd bij archeoloog Arjan den Braven, maar alleen Maureen en ik tekenen nog graag. Het is een heel secuur geduldwerkje, waarbij ik heerlijk mijn hoofd leeg kan maken.”
Kinderschepje
“Al vanaf mijn jonge jeugd ben ik geïnteresseerd in archeologie. We woonden in Deventer en als daar de gracht werd leeggepompt, zocht ik de bodem af met een schepje en vond daar onder andere middeleeuws steengoed. Vanaf mijn zestiende werd ik lid van de AWN (Archeologische Werkgemeenschap Nederland), deed mee aan opgravingen in Deventer en omgeving en ging ik jaarlijks met andere AWN’ers naar het buitenland voor diverse opgravingen. Ik heb jaren in het onderwijs gewerkt en ook nu vind ik het leuk om stagiairs bepaalde dingen uit te leggen.”
Meten
“Er worden grapen, komforen, kommen, kannen, pispotten en schalen getekend. Op de tekeningen staat aan de linkerkant van het voorwerp de doorsnede en aan de rechterkant van het voorwerp het aanzicht. Voordat ik iets op papier zet moet ik alles precies meten, waarbij ik gebruik maak van staande tekendriehoeken, een liniaal, een schuifmaat en een krompasser. Met een profielkam check ik of ik het profiel juist heb getekend. Alles is belangrijk: de dikte van de wand, de vorm, de aanzetting van evt. oren en voet, tuit, ribbels…”
Herkenning
Het is ontzettend leuk om bewust met dit project bezig te zijn. De diversiteit aan voorwerpen en de diverse soorten keramiek van deze vondst vind ik interessant. De kleur glazuur, het type klei waarmee het gebakken is en de diverse vormen. Voor mijzelf maak ik een foto van mijn tekening en van het object. Door mijn eerdere archeologische ervaring heb ik veel geleerd over aardewerk en steengoed, dat vergeet je dan blijkbaar niet, maar er valt nog genoeg te leren en met vragen kunnen we altijd bij een van de archeologen terecht. Ik kijk tegenwoordig ook anders naar oude schilderijen met gebruiksvoorwerpen. Dat is een feest van herkenning: oh ja, zoiets heb ik ook in mijn handen gehad.”
Lees ook eerdere interviews met vrijwilligers die aan ditzelfde project hebben gewerkt: