'Van mummiepoeder tot zilverschoon, De remediën van Christina Poppinck' nu te koop

De vierde Zutphense Erfgoedpublicatie van Erfgoedcentrum Zutphen, Van mummiepoeder tot zilverschoon. De remediën van Christina Poppinck, verscheen op Internationale Vrouwendag, 8 maart 2025. De feestelijke lancering begon met een optreden van onderzoeker en auteur Mirjam van Velzen-Barendsen bij het NPO Radio 2-programma Spijkers met Koppen (zie hier). Daarna volgde de officiële boekpresentatie in het Erfgoedcentrum Zutphen. Een week later kreeg het boek opnieuw aandacht, dit keer vlak bij de Duitse grens in Stadsmuseum Bergh.

Mirjam van Velzen en Dineke van Krimpen werkten bijna tien jaar aan dit boek over het bijzondere medische receptenboek uit 1613 van Christina Poppinck, dat bewaard wordt in het Regionaal Archief Zutphen. Het manuscript had daar de bedenkelijke reputatie van ‘heksenboek’, vooral vanwege de soms lugubere recepten met ingrediënten als levende mollen en het bloed van een afgehakt hoofd van een crimineel. Gefascineerd door deze opmerkelijke remedies begon Mirjam aan een diepgaand onderzoek naar zowel het boek als de vrouw erachter. Ze kreeg daarbij hulp van experts, waaronder dialectoloog Lex Schaars, vegetatiekundige Eddy Weeda, neerlandicus Jan Berns, historicus en vinoloog Mariëlla Beukers en boekhistoricus Andrea van Leerdam. Dineke van Krimpen zorgde voor de transcriptie en vertaling.

Samen verrijken we het verhaal van Zutphen

Bij de boekpresentatie in Zutphen op 8 maart ontvingen de auteurs een exemplaar uit handen van wethouder Sjoerd Wannet, die hen bedankte voor hun "tijd, energie en passie". Hij prees het project: "Dit is precies waar we in Zutphen zo goed in zijn: dankzij de samenwerking tussen onze professionele diensten en de vrijwilligers kunnen we het verhaal van Zutphen steeds te verrijken."

Geboorteplaats Emmerich

Een week later werd het boek gepresenteerd in Stadsmuseum Bergh, niet ver van Christina Poppincks geboorteplaats Emmerich. Burgemeester van Montferland Harry de Vries en ‘ontgrenzer’ Christa van Netterden kregen daar een exemplaar uitgereikt. Adri van den Dikkeberg, directeur van Stadsmuseum Bergh, plaatste het tragische verhaal van Mechteld den Ham, die in 1605 op de brandstapel omkwam, tegenover dat van Christina Poppinck, waarover Mirjam van Velzen een enthousiaste presentatie hield. "Christina Poppinck was voor mij volstrekt nieuw, maar ik vind het geweldig hoe je erover verteld hebt en ik ben nu heel nieuwsgierig naar het boek", complimenteerde burgemeester De Vries.

Tot slot werd het publiek op een unieke ervaring getrakteerd: leden van de kledinggroep van het museum hadden zich gewaagd aan Christina’s recepten en serveerden koekjes tegen ‘bloederige diarree’. Het werd meteen duidelijk voor smákelijke recepten hoef je het boek niet aan te schaffen, maar wél om je te verdiepen in een fascinerende geschiedenis – en om stiekem te gruwelen van de ingrediënten.

Van mummiepoeder tot zilverschoon. De remediën van Christina Poppinck is verkrijgbaar in de boekwinkels in de Achterhoek en online bij Achterhoekuitgevers.nl.

Meer informatie over Van mummiepoeder tot zilverschoon:

Auteurs: Mirjam van Velzen-Barendsen en Dineke van Krimpen
Eindredacteur: Nico Lettinck
Redactie: Jan Berns, Mariëlla Beukers, Andrea van Leerdam, Lex Schaars en Eddy Weeda
Vormgever: Derk-Jan Rouwenhorst
Projectmanager: Geert Wendt

ISBN: 978-90-834821-2-5
Type: softcover
Prijs: € 29,95
Aantal pagina’s: 236