Wij werken samen met: Dick Vonhof
Vuurstenen artefacten in de Kruittoren

Het Erfgoedcentrum Zutphen werkt met veel organisaties samen. Elke maand belichten we een van de partners. Dit keer: vuursteenspecialist Dick Vonhof.

In de Erfgoednieuwsbrief van augustus stond een interview met Jolle Fonk van PAN (Portable Antiquities of the Netherlands). De organisatie die voor het tweede jaar op rij een middag klaar zat in Zutphen om bodemschatten van particulieren te onderzoeken en te registreren. Dit gebeurde in het Weekend van de Wetenschap op 5 oktober tijdens de inloopmiddag in de Kruittoren. Jolle Fonk schreef in de aanloop naar 5 oktober hierover een bericht op LinkedIn. Wat we toen nog niet wisten was dat dit bericht ervoor zorgde dat iemand anders zich wilde aansluiten bij deze middag. Dick Vonhof, 76 jaar, een gepassioneerde man uit Loenen die bijna alles weet over vuursteen.

“Ik las dat PAN een determinatiedag zou organiseren in opdracht van het Erfgoedcentrum in Zutphen. Ik las ook dat de contactpersoon van het Erfgoedcentrum Merel van den Hoek was. Ik heb contact met haar opgenomen en voorgesteld om ook vuurstenen onder de aandacht te brengen. Ik kom graag als ik iets kan betekenen”, vertelt Vonhof bij het terugkijken op deze middag. “Zij stond daar meteen voor open. Ik kreeg direct een mail terug met de hele planning voor die middag. Keurig geregeld, daar houd ik van.” Merel, medewerker erfgoed en educatie, zag wel wat in deze toevoeging en ruimde een plekje voor hem in.

Zoeken, determineren en begrijpen

Zo ontstond er ook een standje over vuurstenen in de Kruittoren in Zutphen. Vonhof ontving daar samen met Fonk en collega’s en enkele archeologen van Zutphen, geïnteresseerde bezoekers. Vonhof, voormalig militair, heeft een jarenlange passie voor vuurstenen werktuigen uit de steentijd, en hij vertelt vol enthousiasme over zijn uit de hand gelopen hobby. “Wat mij zo boeit, is het zoeken, determineren en begrijpen van vuurstenen artefacten, een interesse die teruggaat tot mijn jeugd en vakanties in Frankrijk. In de Kruittoren heb ik de bezoekers laten zien hoe je natuurlijke vuursteen onderscheidt van echte werktuigen en gaf ik uitleg over de verschillende technieken waarmee deze artefacten zijn gemaakt.”
Vonhof benadrukt de complexiteit van het herkennen en determineren van vuurstenen voorwerpen en het belang van overdracht van kennis aan nieuwe generaties. In de Kruittoren had hij reconstructies en naslagwerken bij zich, gaf hij uitleg aan de hand van voorbeelden en probeerde hij het publiek op hun niveau te betrekken bij de materie. Zijn doel was niet alleen om enthousiasme te delen, maar ook om praktisch bij te dragen aan het verbeteren van de registratie en herkenning van vuurstenen vondsten in PAN, en om de kennis hierover breder te verspreiden. Het gesprek maakt duidelijk dat hij de wens heeft om zijn expertise over te dragen. Gesprekken hierover met PAN zijn al gaande.

Metaalvondsten

“Het valt niet mee om jongeren iets te leren of te vertellen over vuurstenen. Het publiek kwam in eerste instantie voor de metaalvondsten, zij wisten niet dat ik daar ook zat met vuurstenen. Dus vuurstenen had men niet bij zich”, geeft Vonhof aan. “Er was een man die vertelde dat hij een vuursteen had met daarin een gat. Hij liet een foto zien, of ik kon vertellen of het een gebruiksvoorwerp was geweest. Maar van een foto kan ik dat niet zien. Later in de middag kwam hij terug met de steen. Ik moest hem teleurstellen, het was een natuurlijk gat, niet een opening voor een steel.”
“Met de aanwezigheid van mijn collega’s en mij tijdens zulke evenementen hopen we als kleine groep gepassioneerden beter onder de aandacht te komen. We hopen de mensen echt te bereiken, dat is die middag met een aantal bezoekers ook gelukt”, gaat Vonhof door. “Dat waren mensen tussen de 50 tot 70 jaar. We hopen daarnaast ook echt de jeugd te kunnen enthousiasmeren.”
Vonhof kijkt positief terug op de middag in de Kruittoren in Zutphen. “Het is een flinke investering in tijd, maar op een andere manier lukt het niet om onder de aandacht te komen. Het is kleinschalig en dat is voor mij goed te doen, ook gezien de afstand die ik moet reizen.”

Praktische benadering

Dit verslag benadrukt niet alleen de passie en inzet van Dick Vonhof voor vuurstenen artefacten, maar laat ook zien hoe belangrijk het is om kennis en enthousiasme over archeologische vondsten te delen met een breder publiek. Door zijn praktische benadering en samenwerking met organisaties als PAN en het Erfgoedcentrum draagt hij bij aan het vergroten van het bewustzijn en het verbeteren van de registratie van bijzondere bodemvondsten. Zulke initiatieven zorgen ervoor dat ook toekomstige generaties het belang van ons archeologisch erfgoed blijven inzien en waarderen.