Venster(s) op Spiegelstraat 13
De afgelopen twee weken zijn vensters, luiken, deuren en dakgoten van ons gebouw aan de Spiegelstraat 13 (het voormalige gast-/weeshuis) opnieuw geschilderd als onderdeel van het meerjarig onderhoud. Een intensieve klus waarvoor steigers en een hoogwerker nodig waren (zie foto’s). De voordeur was enkele dagen geblokkeerd, waardoor bezoekers door de ingang op huisnummer 15 moesten worden binnengelaten.
Oudere archiefbezoekers zullen zich deze situatie nog als normaal herinneren uit de tijd tot 1976. In die tijd was het archief namelijk in dat pand (en nummer 17) gevestigd. Het weeshuis op nummer 13 werd pas eind jaren tachtig bij het archief gevoegd.
Na binnenkomst op nummer 15 moest de bezoeker de toen nog bestaande trap op naar de studiezaal, zoals te zien is op de foto. (Regionaal Archief Zutphen, 0451 Fotocollectie Zutphen, Foto SZU002024997_006)
De gevel en vensters zoals die nu onderhanden worden genomen, hebben er niet altijd zo uitgezien. In 1954 wordt namens eigenaar N.V. Vetter en Co door het Wijnhuisfonds een subsidieaanvraag ingediend bij de toenmalige Rijkscommissie voor Monumentenzorg voor het laten uitvoeren van noodzakelijke herstelwerken aan de gevels en vensters. Over deze aanvraag meldt de toenmalige gemeentearchivaris (Doornik-Hoogenraad) dat het “de bedoeling is de voorgevel te herstellen, de ramen in de onderste geleding weder uit te voeren als kruisvensters (eerder vermeldt zij het voorkomen van nog gotische kruisvensters van baksteen, met ontlastingsboogjes en getoogde middendorpels) en de deur met bovenlicht dienovereenkomstig te wijzigen…. Voor het ingebroken hijsluik dienst een middenvenster gemaakt te worden…”
Bouwtekeningen uit 1955, die links de oude – en rechts de beoogde nieuwe situatie laten zien. (Regionaal Archief Zutphen, Collectie Bouwvergunningen afgegeven door de gemeente Zutphen (1946-1971), toegangsnummer 0324, inventarisnummer 1659.)
Onder andere het plan voor “glas in lood vensters in de gehele voorgevel…” moest nog worden geschrapt. Maar uiteindelijk is “Overeenkomstig de wens om de aanwezige 18e eeuwse ramen te consolideren een nieuw plan ingediend en goedgekeurd.” (Jaarverslag Wijnhuisfonds 1956)
In 1959 werden herstelwerkzaamheden gestart en “Naast de herstelling van scheuren, slechte plekken in de muren en de rollaag van de topgevels en opnieuw voegen, zijn de vensterkozijnen en ramen hersteld of vernieuwd en van een kleinere ruitverdeling voorzien. Ook is een betere voordeur met bovenlicht aangebracht…"
...Aan de Heukestraat werd een onnodige later ingebrachte deur vervangen door een venster…
Regionaal Archief Zutphen, 0451 Fotocollectie Zutphen, Foto SZU002024997_006
"Het bleek niet mogelijk het later ingebrachte hijsluik in de voorgevel te verwijderen en door een venster in de oorspronkelijke bouwwijze te vervangen, omdat de zolder voor opslag gebruikt wordt, waartoe het luik niet gemist kon worden. Onmogelijk bleek ook een betere oplossing te vinden voor de brede deuren in de steeg, omdat vaten van grote afmeting daar doorheen gerold moeten worden.” (jaarverslag Wijnhuisfonds 1959).
Bij de latere verbouwing in 1974 gebeurde dit alsnog. In dat jaar werden ook de in de negentiende eeuw aangebrachte deur- en raamvensters in de zijgevel aan de Gasthuissteeg verwijderd en dichtgemetseld. De foto laat de dichtgemetselde vensters zien en ook de dus niet aangepaste dubbele deuren. Op de achtergrond aan het einde van de zijgevel ook “De ontsierende schoorsteen op de borstwering aan de steeg is verwijderd...”
Regionaal Archief Zutphen, 0451 Fotocollectie Zutphen Foto SZU002024162