Erfgoedvrijwilliger Hetty-Hanne Weterings: “Elke zegel is weer anders”

Bij Erfgoedcentrum Zutphen werken vele vrijwilligers. In deze nieuwsbrief willen we ze graag in het zonnetje zetten. We spraken met Hetty-Hanne Weterings, zij is vooral actief met het schoonmaken van charterzegels bij het Regionaal Archief Zutphen. Lees verder onder de slideshow.

Door Lisette Eindhoven

“Dit was blijkbaar een project waarbij veel mensen een vinger in de pap hadden”, zegt Hetty-Hanne over een charter met meer dan tien zegels. Ze pakt een heel klein kwastje waarmee ze stof van de afgelopen eeuwen van een zegel verwijdert. “Voor dikke, minder broze zegels gebruik ik de elektrische tandenborstel.” Vervolgens spuit ze er wat gedemineraliseerd water op en verdeelt dat met een wattenstaafje. Nadat het goed droog is, wrijft ze Renaissance wax polish in het zegel. “Zo glimt-ie weer”, zegt ze. “Ik ga nog leren hoe ik kapotte randen van een zegel kan restaureren, maar ik herstel al wel kleine scheuren in een zegel.”

Elke dinsdag- en woensdagmorgen is ze op het archief te vinden. Op dinsdag maakt ze zegels schoon en op woensdag werkt ze in de studiezaal. “Toen ik in 2017 in Zutphen kwam wonen, heb ik gewoon gevraagd of ik kon meehelpen. En ze zeiden ja! Het is leuk werk en het houdt me van de straat”, zegt ze. “Er is een goede samenwerking tussen vrijwilligers en betaalde krachten, als ik iets uit het archief nodig heb, dan wordt dat zonder problemen voor mij gehaald. We helpen elkaar.”

“Elke zegel is weer anders - ik heb ooit een leuke gezien met een geraamte met swingende benen. Maar meestal zijn het saaie zegels met wapens van hoge heren. Het idee dat ik nu een zegel schoonmaak dat een paar eeuwen geleden is gebruikt en rechtswaarde had, vind ik heel leuk.” De zegels verschillen van kwaliteit; ze zijn dik of dun en ze zijn er in vele kleuren, zoals groen, rood, okerkleurig. “De ovalen zegels zijn vaak van een vrouwenklooster”, zegt Hetty-Hanne. “Deze heeft een Madonna op de voorkant en het wapen van Zutphen op de achterkant. Maar niet elke zegel is zo bijzonder, soms zijn er alleen vingerindrukken.”

Op de studiezaal zet Hetty-Hanne de namen, geboortedata en geboorteplaatsen uit grote dikke boeken in de computer. “Het zijn bijvoorbeeld dienstmaagden- of soldatenregisters en kerkbankboeken, waaruit je kunt zien wie waar zat en wat er voor betaald was.” Ze beleeft veel plezier aan de vreemde beroepsnamen. “Iemand werkte in een vellenbloterij, die maakte dus perkament en een hondenslager joeg honden de kerk uit.”