In Memoriam Sjoerd Galema

Sjoerd Galema archiefOp woensdag 15 juni overleed onze oud-vrijwilliger Sjoerd Galema. Het ging al enige tijd niet goed met Sjoerd, maar toch kwam zijn overlijden onverwacht. Sjoerd was 27 jaar lang vrijwilliger bij het Stadsarchief Zutphen (nu Regionaal Archief Zutphen) en in die jaren heeft hij bijzonder veel voor het archief gedaan.

Transcriptiewerk

Sjoerd was specialist in het omzetten van erg lastig leesbare teksten naar leesbare teksten. Zijn voorkeur ging daarbij uit naar teksten uit de late middeleeuwen. Toch betroffen zijn grootste projecten een net iets latere datum. Zijn eerste grote werk was “Bewoners gereconstrueerd”. Uit historische documenten, die voor de meeste mensen totaal onbekend zijn, zocht hij personen op en zette die voor de jaren 1607 en 1670 op een rijtje. Een tweede grote werk was het transcriberen van rekeningen uit de periode 1571-1600, de tijd dat de Nederlanders en de Spanjaarden vochten om de zeggenschap over de stad Zutphen en de Graafschap. Hij deed dat werk samen met twee andere toegewijde vrijwilligers. Na jarenlang zeer gedisciplineerd werken verscheen een hele reeks transcripties. Historici maken nog steeds dankbaar gebruik van deze werkstukken, zeker nu in dit jaar met het memorabele jaar 1572 de wording van Nederland wordt herdacht.

De gewone mens

Sjoerd hield van geschiedenis en dan vooral van de geschiedenis van de gewone mensen: de boeren en de pachters op het platteland en de werk- en ambachtslieden in de stad. Met de traditionele geschiedschrijving van de elite, oorlogen en politiek had hij weinig op. In oude rekeningen van de stad vond hij de gegevens om deze mensen een gezicht te geven. Zo schreef hij een artikel over Johan Dootgrever en hoe die in de 16e eeuw zijn gezin moest onderhouden. Bij zijn transcriptiewerk stuitte hij op vergeten woorden en gebruiken. Urenlang kon hij bladeren in het Woordenboek der Nederlandse Taal om zo’n vergeten woord te verklaren. Als hij zo’n woord eindelijk had gevonden, meldde hij dat triomfantelijk bij de archiefmedewerkers.

Discipline en doorzettingsvermogen

Met zijn overlijden verdwijnt een enorme kennis van het ambacht van paleografie en transcriberen. Sjoerds discipline en doorzettingsvermogen hielpen hem bij deze werkzaamheden. Tot enkele jaren terug was hij dagelijks bij het archief aan de Spiegelstraat te vinden. Bij het Regionaal Archief Zutphen gaan wij hem en zijn unieke talenten erg missen.