Archief PPR Zutphen toegankelijk
Deze maand is het archief van de Politieke Partij Radikalen (PPR) “actiecentrum” Zutphen geïnventariseerd. Het archief stond al lange tijd in het archiefdepot maar tot dusver had niemand zich durven te ontfermen over de meer dan 40 archiefdozen met ongeordende partijpapieren. Onterecht, bleek na inventarisatie, want het archief van deze kleine politieke partij is zeer de moeite waard.
De PPR heeft bestaan van 1968 tot 1990. De partij was een linkse, progressieve afsplitsing van de Katholieke Volkspartij (KVP). De PPR speelde een bescheiden rol in de Nederlandse politiek in de jaren zeventig en tachtig van de twintigste eeuw. Belangrijke politieke thema’s voor deze kleine politieke partij waren ontwikkelingssamenwerking, milieubescherming en democratisering van de economie. Als kopstukken van de PPR mogen Bas de Gaay Fortman en Ria Beckers worden genoemd. In 1990 ging de partij samen met drie andere kleine linkse partijen op in GroenLinks.
PPR in de Zutphense politiek
In 1974 nam de PPR in Zutphen voor de eerste keer deel aan de gemeenteraadsverkiezingen. Met 798 stemmen (5,95 procent) kreeg de partij één zetel in de gemeenteraad. Die zetel werd bezet door Janneke van der Plaat-Luppes. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1978 bleef de partij steken op één zetel. Toch kreeg de partij in de collegeperiode 1978-1982 een belangrijke rol in de Zutphense politiek toebedeeld. Zij gaf met die ene bepalende zetel haar steun aan een “rood college” dat volledig uit PvdA-wethouders bestond.
In 1982 en 1986 werd, in navolging van de landelijke ontwikkelingen, stevig samengewerkt met de plaatselijke Pacifistisch Socialistische Partij (PSP). Samen namen zij als lijst 4 deel aan de verkiezingen. Beide keren leverde dat één zetel op. Van der Plaat vertrok in 1986 naar het partijbureau van de PPR en werd daar voorzitter. Kees Luesink nam haar plaats in de raad over. Bij de verkiezingen van 1990 stond Luesink als lijstrekker op de lijst van GroenLinks.
Actiecentrum Zutphen
De PPR kende op plaatselijk niveau zogenoemde actiecentra. Het actiecentrum Zutphen kwam in 1973 pas goed in beeld; er moest immers gewerkt worden aan een programma voor de verkiezingen in 1974. Het programma begon met het beschrijven van de identiteit van de partij: “De PPR is niet alleen partij van een bepaalde klasse of kerkelijke gezindte, maar aktiepartij voor allen die de verandering van mentaliteit en maatschappelijke strukturen nastreven, die in haar programma zijn aangegeven”. Hierna volgden de standpunten over algemene thema’s. Specifieke Zutphense onderwerpen werden in dit programma nauwelijks genoemd.
Door maandelijks een informatie- en actiekraam op de markt te houden, onderhield het actiecentrum direct contact met de plaatselijke inwoners. Ook de grote aanwezigheid van flyers, pamfletten en oproepen in het archief wijzen op een activistische benadering van de kiezers. Het programma van 1978 is daarom ook een stuk concreter dan dat van vier jaar eerder. De partij streefde naar een open jongerencentrum en een milieu-educatief centrum. De IJsselkade moest worden vergroend en de gemeente moest zich meer bezighouden met verantwoorde afvalverwerking en energieverbruik. Bedrijven als Strucol en Spruyt konden beter naar het industrieterrein vertrekken. De partij eiste meer openbaarheid van bestuur. Voor het verkeer had de partij een compleet plan ontwikkeld: “geen autootje-pesten” maar goed openbaar vervoer met een eigen stadsbusdienst als basisvoorziening.
Het archief
Kern van het archief vormen de notulen van de ledenvergaderingen. In 1978 telde het Zutphens actiecentrum ongeveer 65 leden. Daarnaast zijn alle verkiezingsprogramma’s bewaard. Uit talloze algemene mappen “post” en “diversen” werden brieven en nota’s gehaald die de activiteiten én standpunten van de Zutphense PPR weerspiegelen. Het landelijke partijblad en alle gemeentelijke rapporten werden (na vergelijking met de betreffende archieven) uit het archief verwijderd. Zo blijft een goed toegankelijk archief bewaard van een kleine maar erg actieve politieke partij in de roerige jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw.
Op de foto: PPR-leden Kees Luesink en Henk Westrate bieden hun alternatief verkeerscirculatieplan aan wethouder Jos Hartman (PvdA) aan. Rechts: Ineke Westrate en Kees Kleinrensink. Zutphens Dagblad van 15 mei 1979. (foto Zeijlemaker/collectie Stedelijk Museum Zutphen)