Erfgoedvrijwilliger Wendelien Jansen: “Ik begon met een ‘inwerkbox’ met spijkers”
Bij Erfgoedcentrum Zutphen werken vele vrijwilligers. Elke maand zetten we een van die steunen en toeverlaten in het zonnetje. Deze maand sprak Lisette Eindhoven met Wendelien Jansen, zij restaureert metaal bij Team Archeologie.
Sinds 3,5 jaar werkt Wendelien als metaalrestaurator bij Team Archeologie. “De archeologen dragen ons op handen”, zegt ze. “We leren hier heel veel! Liever 10.000 keer iets vragen dan een keer te ver gaan, ze staan altijd klaar om te helpen.” Als de metaalrestauratoren iets nodig hebben voor het werk, dan komt het er. Wendelien laat een indrukwekkend gasmasker zien. “We gebruiken ook de afzuiging en de zuurkast, maar met al die metaaldeeltjes en azijn-, ammoniak- en acetondampen gaat het masker op.”
Handschoentjes aan
Toen Wendelien net begon, trok ze samen op met Ronald Dingshoff (hij stond al eerder in deze rubriek). “Nu verdelen we de taken. Hij doet de jongensdingen en ik de meisjesdingen”, zegt ze gekscherend. Ze wijst naar de stapel muntjes die ze aan het schoonmaken is. “Het kleine spul dus. Deze zijn in 2012 al behandeld, maar de kwaliteit is in het depot erg teruggelopen. Bronsrot.” Voor Wendelien de muntjes aanraakt gaan de handschoentjes aan, volgens het bijgaande kaartje zijn ze destijds behandeld met wax, benzotriazole, en paraloid. “Ik begin met het terugdraaien van de conservering. Ik haal het brons eraf met tandartsborsteltjes, azijn, ammoniak en demiwater of met aceton. Óf met terpentine, net zo lang tot het schoon is. Deze keer ga ik ze onder hoge druk behandelen, hopelijk blijven ze dan langer goed.”
Inwerkbox
Hoewel ze eerder in musea heeft gewerkt, is Wendelien autodidact op het gebied van metaal. Ze leest veel over munten in uitgaven van De Nederlandse Bank, en ze zoekt veel op. “Ik begon hier met een ‘inwerkbox’ met spijkers. ‘Ga maar proberen’, zeiden ze. Langzaamaan kwamen er gespen en knopen bij. Doodeng! Er zijn ook dingen stuk gegaan, dat hoort erbij.” Na vier maanden kreeg ze haar eerste echte project. “Zo spannend! Maar alles ging goed, er werden zelfs foto’s van gepubliceerd.”
Nooit cola gebruiken
“Het allerleukste van het werk is de combinatie van techniek en creativiteit. Het is ook heel bijzonder om iets in je handen te hebben dat een paar honderd jaar geleden voor het laatst door iemand werd vastgehouden. Ik ben dan degene die na al die jaren een met liefde aangebrachte versiering onder de modder vandaan haalt.” Wendelien lacht: “Weet je dat ik nog nooit een duit had gezien toen ik hier net werkte? Nu herken ik ze direct. Als ik een zilveren munt in handen krijg, dan kijk ik daar nog wel van op. Die krijg je prachtig schoon met een wattenstaafje met water en azijn. Nooit cola gebruiken!”