Hertaling pardonbrief
Voor de expositie ‘De Strijd Barst Los’ in de Walburgiskerk wilde Hendrik Haafkens, boegbeeld van het Erfgoedcentrum Zutphen, graag een pardonbrief toevoegen aan de vitrine. Maar die liet zich lastig lezen. Hij vroeg daarom aan collega Marjan Hartsuiker of zij tijd kon vinden om deze te hertalen. Zij vond het een leuke, maar pittige klus. Gelukkig kon ze waar nodig de hulp inroepen van Ron Elsinga en Miriam van Velzen, beiden ook van het Erfgoedcentrum Zutphen. Download hier de hertaling (pdf). Hieronder de samenvatting daarvan.
Koning Filips II toont genade aan de stad Zutphen en haar inwoners voor hun deelname aan de herhaalde opstand tegen Spanje en het katholieke geloof (eerst in 1572 en nogmaals in 1583, red.). Alle misdrijven en wandaden die tijdens de opstand zijn gepleegd worden vergeven en de straffen kwijtgescholden; men wordt in naam en faam hersteld en in beslag genomen goederen worden teruggegeven. De burgers worden door de geestelijkheid geabsolveerd van hun misstappen, en excommunicaties en censuren worden opgeheven. Een aantal burgers is uitgezonderd van het pardon: Seyno van Dorth, Baernt Mockinck, Jacob Pleinck, Jan Manenboer, Dirck Mockinck, Hendryck van der Capelle, Lambrecht Louwerman, Gerlig van der Capelle, Jaspar Krenck, Dirck van Baer, Frederich van Maerhulsen, Jouchim van Lier, Dirck van Harffsen, Aerndt van der Wall, Pieter Wessels, Lambrecht mitte Kanne, Hendryck ter Heghe, Willem Housman, Baernt Vronsinck en diverse groepen andersgelovigen en deelnemers aan de beeldenstorm. Filips is echter bereid om persoonlijke gratie te verlenen; burgers die vrezen van ’s konings genade te zijn uitgesloten, kunnen Filips een verzoekschrift aanbieden waarin zij aantonen dat zij gratie verdienen.
Alle renten, schulden en obligaties die de stad Zutphen had uitstaan bij de eerdergenoemde opstandelingen, moeten aan Filips worden betaald. Ook alle erfenissen van Zutphenaren die tijdens de opstand zijn overleden, vervallen aan Filips, behalve wanneer de overledenen katholiek zijn gebleven. Daarnaast worden alle oorkonden, privilegiën, rechten en gewoonterechten van de stad opnieuw beoordeeld door de Raad van Gelderland; in de tussentijd gelden Filips’ wetten en regels. Verder mag het stadsbestuur geen burgemeesters en wethouders meer benoemen, worden wethouders die vanwege hun katholieke geloof en/of trouw aan Spanje de stad hebben verlaten, voor de rest van hun leven in hun ambt hersteld, en mag de stadhouder (die wordt benoemd door Filips, red.) alle bestuurlijke posities vergeven. De inwoners van Zutphen, met uitzondering van de katholieken, moeten ook betalen voor het herstel van de kerken en andere religieuze gebouwen die tijdens de opstand zijn vernield of beschadigd.