De Sint-Janskerk en toren elke zaterdag weer open

Het Erfgoedgoedcentrum Zutphen spant zich om het erfgoed toegankelijk te maken. Daarom ook zijn er steeds meer monumenten te bezoeken. Dankzij de inzet van de vrijwillige monumentengidsen van het Gilde Zutphen gaan ze regelmatig open. De grootste 'hotstpot' is de Burgerzaal, maar ook de Wijnhuistoren, de Sint-Jan, vanaf eind april maandelijks de Berkelruïne en - als aan het eind van het jaar het bezoekerscentrum De Hanzeaat gereed is - ook de Bourgonjetoren. Het blijft voor het publiek een unieke kans om eens rustig binnen te treden en te luisteren naar de verhalen over die monumenten.

Zaterdag 1 april begint het zomerseizoen. De Burgerzaal en de Wijnhuistoren zijn dan wekelijks meer dagen open: van donderdag tot en met zondag van 13.00 tot 17.00 uur. En vanaf 1 april gaat ook de Sint-Janskerk met de toren weer elke zaterdag van 13.00 tot 17.00 uur open. Margreet Keijzer ging langs bij Bouke van Dijk en Ton Zuethof, de coördinatoren van de monumentengidsen voor deze locatie, om te horen wat bezoekers daar kunnen verwachten. “We hebben vijftien gidsen, een leuke club mensen die zowel uit Zutphen, Brummen als Eefde komen. En daarbij zitten ook enthousiaste veertigers”, vertelt Van Dijk. “Nieuwe monumentengidsen krijgen via een cursus alle wetenswaardigheden over de kerk en toren te horen. Denk daarbij aan het boek “De Nieuwstadskerk in Zutphen’ en documenten over de klokken en het luidschema. Na deze cursus gaan ze met een andere gids de praktijk in”, vult Zuethof aan. “We zijn onlangs met alle gidsen bij elkaar geweest en hebben het nieuwe seizoen besproken. We zijn er weer klaar voor en hebben er zin in.”

Wat kunnen de bezoekers verwachten?

“Wie dat wil kan rustig rondwandelen in de kerk en via een blad met wetenswaardigheden kunnen bezoekers al het een en ander te weten komen. Maar we staan klaar om uit te leggen en te vertellen”, neemt Van Dijk weer het woord. “Wat zo mooi is in deze kerk, zijn de ramen in het koor. Die zijn veel lichter van kleur dan de oorspronkelijke neogotische ramen. Het zijn de nuances in het glas geworden waardoor de lichtinval in de kerk groot is. Toch is daarin het verhaal van Sint Jan de Doper abstract weergegeven, wat mensen intrigeert”, besluit hij. Hij wijst meteen op enkele symbolieken die je normaal gesproken niet eens opvallen.

Zuethof vult aan: “Het columbarium is ook mooi om te bezoeken. Hier kunnen de gidsen een mooi verhaal bij vertellen. Het bevindt zich in de voormalige grafkelder van de burgemeestersfamilie Tengnagel. Ook het hekwerk vol symboliek is prachtig.” Beide heren moeten al lachen als ze denken aan de fout die er destijds is gemaakt, ze vertellen de bezoeker er straks graag over, net als hun collega’s.

Toren beklimmen

Iedereen mag ook de toren beklimmen. De groepen op vaste tijden is losgelaten. De gids gaat al met een kleine groep omhoog als die zich aandient. In de torenspits is goede verlichting gekomen. “Hierdoor zijn de gewelven van het dak en de enorme houtconstructies beter te bewonderen.” Er is ook nagedacht over de achterblijvers die de klim niet aandurven of kunnen maken. Er wordt gewerkt aan een filmopname van de wandeling door de toren. Terwijl de anderen boven zijn kan de rest straks beneden op een scherm zien hoe de toren eruit ziet. “We waarschuwen altijd wel dat de klim en het bekijken van de toren tussen de 30 en 45 minuten duurt. Nu we met kleinere groepen omhoog willen gaan heb je ook meer contact met de groep, het praat makkelijker”, zegt Zuethof.

Expositie

Vanaf juni staat in de kerk ook een onderdeel van de grote tentoonstelling 'De Hertog en de Hanze', die tegelijkertijd in het Stedelijk Museum Zutphen en op andere locaties in de stad te zien is. Dit is een gezamenlijk project van de Musea Zutphen en het Erfgoedcentrum Zutphen tijdens dit Hanzejaar.

Het enthousiasme van de gidsen in de Sint-jan is groot, ze staan weer klaar om hun bezoekers te ontvangen en ze te boeien met hun wetenswaardigheden en verhalen over de Sint-Janskerk. De kerk en de toren zijn tijdens de opening gratis te bezoeken. Dat geldt overigens ook voor de andere monumenten: de Burgerzaal en de Wijnhuistoren zijn eveneens gratis toegankelijk.