De maquettebouwer - een documentaire van John Post

De documentaire 'De maquettebouwer' gaat in première! Allereerst krijgen betrokkenen de gelegenheid om deze documentaire te zien, maar op zaterdag 29 april om 13 uur kan iedereen de film zien in Luxor. De Zutphense filmer John Post heeft er de afgelopen jaren aan gewerkt.

“Ik heb in het verleden kennisgemaakt met de Zutphense bouwkundige en maquettebouwer Constant Willems. Toen hij een maquette bouwde voor Stadsmuseum Bergh, werd ik benaderd om daar een negen minuten durende animatie bij te maken. En toen Willems de stadsmaquette ‘Zutphen in 1485’ in opdracht van de gemeente Zutphen aan het maken was, kwam ik weer met hem in gesprek. Ik zag een kans om hiervan een - in eerste instantie korte - documentaire te maken. Het liep echter anders. Bij het filmen van de minihuisjes, -bruggen en -tuinen, de opnamen in de stad en al het historisch materiaal dat in Zutphen voldoende voorhanden is, bleek het mogelijk om er zeker een uur durende documentaire mee te vullen”, vertelt Post vol passie. “Die mogelijkheid had ik niet eerder ingecalculeerd. Constant Willems was meteen enthousiast.”

Crowdfunding

Post ging met Hendrik Haafkens, het toenmalige boegbeeld van het Erfgoedcentrum Zutphen, in gesprek. Ook hij was enthousiast. De donatie van het Erfgoedcentrum werd de eerste zet voor een grote documentaire. Een crowdfunding werd gestart en sponsoren gezocht. "Het Wijnhuisfonds, Schotman Restauraties, diverse bedrijven en 88 donateurs met grote en kleine bedragen brachten uiteindelijk een mooi startkapitaal binnen. Musea Zutphen, het Gilde en de Historische Vereniging Zutphen verleenden hun medewerking.” Post vond beeldmateriaal in de online archieven van het Regionaal Archief Zutphen, in het museum en het Gelders Archief.

Groot project

John Post heeft meerdere films, mini-docu’s en animaties op zijn naam staan, maar een grote documentaire als deze was ook een uitdaging voor hem."Er is heel wat water door de IJssel gegaan voordat ik een verhaal had staan voor de gehele docu. Ik heb tig versies gemaakt voordat ik uitkwam op de definitieve versie. Mijn zoon Jeroen, die een onderzoeksmaster in geschiedenis doet, heeft zich verdiept in de geschiedenis van de stad en het script geschreven voor het historische gedeelte van de docu met het antwoord op de vraag 'waarom 1485?' Constant en de twee sparringpartners stuurden mij regelmatig een update via e-mail. Die heb ik in de docu steeds als 'rustpunt' gebruikt; op een chronologische tijdlijn brengen die de voortgang van de bouw in beeld."

Uit de vele uren filmen bij Willems thuis, op locaties, wandelend door de stad of beelden die in vogelvlucht zijn genomen, moesten keuzes gemaakt worden. “Er is weinig in scene gezet. Wel zijn Constant en ik een aantal keren de stad in geweest om opnames te maken, waarbij hij kon vertellen over een bepaald onderwerp of gebouw. Om antwoord te krijgen op de vraag waar Constant fascinatie voor maquettes vandaan komt, hebben we opnames gemaakt in het Openluchtmuseum te Arnhem. Als kind woonde Constant daar recht tegenover en daar is zijn passie hiervoor geboren.

"Er ligt een documentaire klaar die bijna een uur vult, een normale tijdslengte voor een documentaire. Het moet een ode zijn aan het werk van Constant Willems, stadsarcheoloog Michel Groothedde en bouwhistoricus Jeroen Krijnen - zij waren onmisbaar - en daarnaast een ode aan de stad. Het is dan ook een passieproject geworden en heb mensen om mij heen verzameld die geholpen hebben om er een goeie film van te maken. Historisch correct, net als de maquette. Het liefst mensen die een binding hebben met de stad: Carsten Altena (de componist) is geboren en getogen in De Hoven. Evenals Colorgrader (kleurcorrectie) Rick Hoekman. Manuela Verbeek (celliste) komt ook uit Zutphen. Voor de voice-over tekende Louise Broekhuysen, die trouwens een prachtig gedicht heeft gemaakt waarmee de documentaire eindigt." Daarnaast ben ik enorm geholpen door de Zutphense documentairemakers Ariane Greep en Bas Steman (schrijver en Ridder van Gelre). Zij hebben een aantal versies van de documentaire bekeken en mij voorzien van kritiek en adviezen. Dat heeft ertoe bijgedragen dat ik een veel beter inzicht kreeg in hoe je moet kijken als filmmaker bij het maken van een documentaire. Dat vergt een totaal andere benadering dan bijvoorbeeld animaties, instructie- en bedrijfsfilms. Het is dan ook door hun bijdrage, zeker een betere film geworden."

Bourgonjetoren

Daarmee is het project nog niet helemaal afgerond... De gedroomde plek voor de maquette van ‘Zutphen in 1485’ is de Bourgonjetoren. Het Erfgoedcentrum Zutphen wil daarin een erfgoedbezoekerscentrum openen. De gemeenteraad heeft hiervoor in februari groen licht gegeven. “Hier is slechts ruimte voor een kleine weergave van de documentaire. Samen met illustrator Derk-Jan Rouwenhorst maken we daarvoor een kleine ‘making of’.” “TV Gelderland heeft intussen de teaser van de documentaire gezien en is enthousiast. Dit smaakte naar meer, die gaat hem in het najaar in twee delen uitzenden,” besluit een bevlogen John Post.