Martelli en George, of toch Splinter en Andries?

Door Luuk de Jong

Op die ene avond in november toen Oranje op het veelbesproken WK in Qatar teleurstellend gelijkspeelde tegen Ecuador, vond in de studio van Level Up Media in Voorst een ander slagveld plaats. Het was de dag dat de acteurs voor de Hanzepodcast: de Zeerover in hun rollen konden duiken en overtuigend middeleeuwse karakters konden naspelen.

Eind januari spreken twee van deze acteurs elkaar weer aan de Spiegelstraat 13 in Zutphen. De twee genodigden zijn Martelli van Velthuysen en George Sindram. Misschien ken jij ze beter als Splinter Loeff en Andries Iseren Gerritszoon… Zij kregen de hoofdrollen toebedeeld in het pikante verhaal over Splinter Loeff, zijn acties en de mogelijke consequenties daarvan voor de stad Zutphen.

Het verhaal van de podcast speelt zich af tussen 1430 en 1450, aan het einde van de middeleeuwen en midden in de Hanzeperiode van Zutphen. Splinter Loeff komt na een turbulent leven in Zutphen wonen om in rust zijn nadagen te kunnen slijten en geld te verdienen met een eigen handel. Maar zijn verleden blijft hem achtervolgen. Een paar jaar eerder had hij samen met een groepje kameraden een zeeroof gepleegd op een Kampens schip op de Zuiderzee. De eigenaar van dat schip, Herbert Rezen, deed er alles aan om hem hiervoor veroordeeld te krijgen en schuwde geen enkel middel in zijn zoektocht naar gerechtigheid. Heb je de podcast nog niet geluisterd? Klik dan hier om hem te luisteren.

Achtergrond

Martelli en George, het zijn twee totaal verschillende mannen, maar beide met een prettige, rustige uitstraling. Ze zetten zich allebei op hun eigen manier in voor een betere wereld. George is vroeger als fysiotherapeut veel in Afrika geweest en heeft zich daar beziggehouden met kinderrevalidatie. Nu is hij actief voor het Gilde Zutphen, verzorgt stadsrondleidingen en helpt kinderen die moeite hebben met de overstap van de basisschool naar de middelbare school. Martelli is bedrijfstrainer en houdt zich bezig met persoonlijk leiderschap bij bedrijven en scholen. Hij heeft ook een eigen praktijk, waarin hij zich richt op individuen.

Beide mannen hebben ook al ervaring met toneel voordat ze met de productie van de podcast begonnen. Allebei speelden ze in 2022 in de Zutphense voorstelling Schull en Boete; George als de beklaagde Hendrick Schull en Martelli als een van de vertellers. Het was ook bij een van deze voorstellingen dat het idee ontstond om deze twee mannen te onthouden voor een rol in de podcast, die op dat moment alleen nog maar bestond in gedachten.

Voorbereiding en opnames

“De voorbereiding bestond voornamelijk uit thuis de tekst lezen en proberen te begrijpen. Thuis besloot ik welke stem en intonatie ik deze persoon zou geven. Uiteindelijk komen we [alle spelers] bij elkaar en dan rolt het vanzelf”, antwoordde George op de vraag hoe hun voorbereiding op de opnames eruitzagen. Martelli: “Het is inleven in het figuur om een beleving te creëren. Hoe zag de stad er toen uit? Het is anders dan toneelspelen, omdat je dan in een decor zit. Je hebt er geen beeld bij. Je moet bij wijze van spreken met je ogen dicht het verhaal doen. Het is eigenlijk droogzwemmen!”

Hij vervolgt: “Het is ook heel fragmentarisch. Je kunt nog niets zeggen over het eindresultaat. Daar komt bij dat je maar bij een deel van de opnames bent geweest en dat zijn de momenten waarop je zelf in moest spreken. De rest van de tijd bevond je je buiten de opnamestudio.” Op het moment van het interview hebben Martelli en George de podcast nog niet geluisterd. Deze is op 24 februari uitgebracht.

Merkwaardige ervaring

George noemt het opnameproces “een merkwaardige ervaring”, omdat je “het echt alleen aan het doen” bent. Het wekte dan ook verbazing dat ze na twee uurtjes ook al helemaal klaar waren. Net zoals Martelli zegt hij dat toneelspelen echt anders is dan het opnemen van een podcast. En dat klopt natuurlijk ook. Voor het toneelspelen moet een speler zijn tekst uit zijn hoofd kennen en het bij wijze van spreken honderd keer goed kunnen doen, terwijl het voor deze podcast in principe maar één keer goed hoeft. Wel heeft hij een goed beeld gekregen van Andries. “Ik leefde mij helemaal in, ik zie ook een gezicht voor me en voelde bijna de kou als ik wist dat een scène zich afspeelde in de winterkou.”

Wat zouden George en Martelli vragen aan Andries en Splinter?

De volgende vraag was een lastige. Wat zouden Martelli en George hun personages willen vragen als dat zou kunnen? Martelli is heel geïnteresseerd naar de avonturen van Splinter, wat dat met hem heeft gedaan en hoe hij daarmee omgaat. “Er moet een bepaalde stress in gezeten hebben. Buiten de stadspoorten kon je zo een kopje kleiner worden gemaakt en zijn leven was een overlevingsstruggle.”
George wil vooral weten hoe het leven er halverwege de vijftiende eeuw uitzag. “Alledaagse zaken”, zegt hij. “Hoe verwarm je je huis? De dagelijkse gang in de middeleeuwen intrigeert mij. Geen mooie dure verhalen, hoe loopt Jan en alleman rond? Hoe staat het onderwijs ervoor? En de markt? De rechtspraak?”

Maar of George even met een tijdmachine in de middeleeuwen wil leven… “Ik zou niet graag de logé zijn bij die gasten. Een dagje daar zijn is leuk, maar verder moet het niet gaan!”
Martelli loopt sinds zijn rollen in Schull en Boete en de podcast anders door de stad. “Ik woon in Brummen en we zien Zutphen als een leuke stad waar we regelmatig heen gaan, om een hapje te eten bijvoorbeeld. De uitstapjes waren eerst best toeristisch van aard, maar nu leef ik me veel meer in hoe het vroeger was.”

Wil je nu precies weten hoe het verhaal van Splinter Loeff en Andries Iseren Gerritszoon zich ontwikkelde? Of ben je geïnteresseerd in een pikant verhaal uit de Zutphense geschiedenis die je langs de Hanzedag en het Westfaalse veemgericht brengt? Luister dan de Hanzepodcast: de Zeerover op Spotify (ook beschikbaar op YouTube).