Erfgoedvrijwilliger Ineke Wijngaard: "Ploeteren door de modder is prachtig"
Bij het Erfgoedcentrum Zutphen en de partners van het Erfgoedcentrum Zutphen werken vele vrijwilligers. Elke maand zetten we een van hen in het zonnetje. Deze keer: Ineke Wijngaard van team archeologie.
Na de kennismaking en de vraag welk vrijwilligerswerk zij doet, is het antwoord: “Als het kan graven, ploeteren door de modder is prachtig. Ik mocht in 2020 mee naar landgoed ’t Velde in Warnsveld. Daar was een tijdje daarvoor natte grond, met mogelijke archeologische vondsten daarin, op een veld te drogen gelegd. Het was nog sompig en ik mocht mee het land op. Het was koud en ik had een oude waxjas en laarzen aan. Daar was ik wel heel blij mee, want voor ik het wist waren mijn laarzen vastgezogen en bij de stap die ik wilde maken lag ik opeens languit in de modder.”
Zulke spectaculaire ondernemingen komen echter maar weinig voor en Ineke is dan eigenlijk ook elke maandag aan de Kuiperstaat bij de afdeling archeologie te vinden. Waar de modder hooguit aan de binnenkomende vondsten kleeft.
Scherven
“Ik zoek, samen met een enthousiaste groep om me heen, naar scherven die bij elkaar passen. In de hoop dat ik een kannetje bij elkaar kan vinden. Soms lukt het me om in de zes uur die ik er ben twee passende stukken te vinden en daar word ik vrolijk van. Maar het is ook wel eens een hele maandag zoeken en niets vinden. We zijn momenteel aan het puzzelen met de scherven die in 1985, bij archeologisch onderzoek op de plek waar nu het C&A pand staat, zijn gevonden.” De bij elkaar gevonden stukken legt ze niet opzij tot de volgende week zodat er zelf mee kan verder. “Nee, de volgende dag neemt een ander het over en zoekt verder”, antwoordt Ineke die dat helemaal geen probleem vindt.
Allard Piersonmuseum
De interesse voor deze vrijwilligersfunctie ontstond tijdens een opleiding kunstgeschiedenis. "We gingen op excursie naar het Allard Piersonmuseum in Amsterdam. Na de rondleiding mochten we nog zelf rondkijken. Ik kwam langs een ruimte waar scherven bijeengezocht werden en dat leek me zo leuk dat ik vroeg of ik mocht helpen. En dat heb ik de rest van de middag gedaan. Toen ik kort daarna door het Stedelijk Museum in Zutphen liep, zag ik opeens dat er ramen waren met uitzicht op de werkplaats van archeologie. Toen moest ik het gewoon weer vragen: mag ik helpen?”
Het bewaren van metaal
Niet alleen de scherven en het graven, maar ook het bewaren van metalen voorwerpen zoals spijkers, klinknagels of grotere metalen vondsten is een fijne bezigheid voor Ineke. “Na het opgraven en het door andere vrijwilligers schoonmaken van de metalen vondsten, denk aan zandstralen of een aantal speciale baden, worden de metalen voorwerpen in de tannine gezet. Daardoor krijgen ze een beschermende zwarte laag over het metaal. Als het dan klaar is om ingepakt te worden, mag ik zorgen voor een passend stuk kunststof. Ik plaats de voorwerpen, met handschoenen aan, op een vlak stuk schuim in een doos en als ik alles op een goede manier heb ingedeeld dan snijd ik de holtes uit waarin ze komen te liggen. De voorwerpen hebben voordat ze in het schuim komen allemaal een in het wit geschreven vondstnummer gekregen dat zichtbaar moet blijven in de doos. Dat aanbrengen noemen we hier het ‘inkten’ van nummers.”
Voldoening door een ‘klik’
Het vrijwilligerswerk brengt haar meer dan de gezelligheid in de groep. “Je voelt soms gewoon dat een stukje klikt, je wéét gewoon dat het klikt en dan denk je: yes, ik heb er weer één! Mijn voldoening vind ik als er een potje in elkaar zit, of het metaal in het schuim. Dat het na heel lang archeologisch onderzoek, bewaren en bewerken compleet is en/of veilig bewaard kan worden”, besluit Ineke Wijngaard.